به گزارش مرز اقتصاد ؛ در شرایطی که استان یزد سالهاست بهعنوان یکی از قطبهای برتر کشور در حوزه اهدای خون، پلاکت فرازیس و سلولهای بنیادی شناخته میشود، اما این عملکرد ممتاز، با مشکلات ساختاری و مزمن در حوزه زیرساخت، منابع انسانی و تامین اعتبار همراه شده است؛ مشکلاتی که در صورت تداوم، ممکن است کارآمدی یکی از استراتژیکترین سازمانهای حوزه سلامت استان را با مخاطره جدی روبهرو سازد.
دکتر محمدرضا آقایی میبدی، مدیرکل انتقال خون استان یزد، در آستانه نهم مرداد (روز ملی اهدای خون) در نشست با خبرنگاران، با اشاره به جایگاه ممتاز استان در شاخصهای اهدای خون، گفت: «انتقال خون تنها یک نهاد اجرایی نیست، بلکه سازمانی راهبردی برای حفظ جان انسانها در شرایط عادی و بحرانی است؛ اما استمرار مأموریتهای حیاتی آن، مستلزم توجه جدی حاکمیت به نیازهای زیرساختی، جذب نیروی انسانی و توسعه فناورانه است.»
چالش جدی مکان فیزیکی و منابع انسانی
مدیرکل انتقال خون یزد، نبود فضای فیزیکی مناسب و کمبود نیروهای متخصص را از مهمترین گلوگاههای این سازمان دانست و اظهار داشت: «با وجود پیگیریها، هنوز پایگاههای انتقال خون برخی شهرستانها از چارت مصوب و امکان جذب نیرو محروم بودند؛ خوشبختانه در ابرکوه این مشکل پس از سالها مرتفع شد، اما این تنها گامی کوچک در مسیر بلند تأمین نیازهای ساختاری است.»
وی با اشاره به اینکه طرح توسعه و تکمیل سردخانه پایگاه یزد هنوز به بیش از ۲۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد، گفت: «خیرین تاکنون بیش از هشت میلیارد تومان در استان یزد به این مجموعه کمک کردهاند، از اهدای زمین در خاتم و میبد گرفته تا خرید ژنراتور برای پایگاه اردکان، اما تأمین بودجههای کلان همچنان نیازمند ورود جدی دولت است.»
از فنوتیپ تا هوش مصنوعی؛ آیندهای که بدون بودجه متوقف میشود
دکتر آقایی با بیان اینکه انتقال خون یزد علاوه بر اهدای خون، در حوزههای پیشرفتهتری چون پلاکت فرازیس و سلولهای بنیادی نیز فعال است، از راهاندازی بانک فنوتیپ خون در استان خبر داد: «شناسایی گروههای خونی نادر و تعیین دقیق گروههای فرعی اهداکنندگان، بخشی از برنامه ما برای ارتقای کیفی خدمات و آمادگی برای بحرانهاست.»
به گفته وی، ورود به حوزه استفاده از هوش مصنوعی در فرآیندهای مدیریت خون نیز آغاز شده و آموزشهای تخصصی در این زمینه در حال پیگیری است.
شاخصهایی که به کمک رسانه و خانوادهها نیاز دارد
یزد اکنون دارای ۴۰ تا ۵۰ هزار اهداکننده خون فعال است که هر یک با اهدای تنها یک واحد خون، امکان نجات جان سه بیمار را فراهم میکنند. همچنین آمار مشارکت زنان یزدی در اهدای خون از ۲.۳ به ۴.۲ درصد رسیده است؛ رشدی که حاصل تلاشهای فرهنگی مداوم است.
مدیرکل انتقال خون یزد در بخش دیگری از سخنان خود از طرحهایی چون «خانواده بخشنده حیات» و «نذر خوشبختی برای زوجهای جوان» به عنوان الگوهای جدید فرهنگسازی نام برد و تأکید کرد: «برای تثبیت این فرهنگ انسانی، رسانهها باید بازوی ارتباطی انتقال خون باشند.»
برنامه بحران در یزد؛ الگوی ملی در شرایط اضطرار
یکی از نقاط قوت انتقال خون یزد، طراحی و اجرای برنامه جامع بحران برای شرایط اضطرار است. به گفته آقایی، این برنامه در جریان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه اخیر نیز آزمون موفقی پس داد: «در آن شرایط بحرانی، ذخایر گروه خونی O منفی یزد تا ۷ برابر برخی استانهای مجاور افزایش یافت.»
وی افزود: «از پیگیری برای تبدیل یزد به قطب انتقال خون جنوب شرق کشور خبر دادهایم، اما تحقق این هدف، مستلزم توجه ویژه مسئولان وزارت بهداشت و سازمان برنامه به مسائل حیاتی این حوزه است.»
گفتنی اینکه :
در شرایطی که استان یزد در شاخصهای کیفی و کمی اهدای خون، سلولهای بنیادی و سلامت خون سرآمد کشور است، اما چالشهای مزمن در تأمین اعتبار، زیرساخت و منابع انسانی، همچون سایهای سنگین بر عملکرد این مرکز استراتژیک سایه انداخته. سازمان انتقال خون نهتنها حافظ حیات بیماران در شرایط عادی، بلکه پناهی برای جامعه در بحرانهاست؛ و امروز بیش از همیشه، نیازمند تصمیمهای بزرگ برای تداوم این رسالت است