مصرف بیرویه آنتیبیوتیکها در بیماریهای تنفسی فصل سرما، به دلیل باورهای نادرست و خوددرمانی، سلامت عمومی را تهدید کرده و میتواند به بحران جهانی مقاومت میکروبی منجر شود.
به گزارش مرز اقتصاد به نقل از خبرگزاری مهر، دکتر مریم نصیری، متخصص بیماریهای عفونی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، با توجه به فصل سرما و افزایش شیوع بیماریهای تنفسی، توصیه کرد افراد با استراحت کافی، مصرف مایعات مناسب و دوری از خوددرمانی، از سلامت خود مراقبت کنند.
مصرف بیرویه آنتیبیوتیک؛ اشتباهی رایج
دکتر نصیری با اشاره به بیماریهای شایع دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی و سینوزیت توضیح داد: این بیماریها عمدتاً منشأ ویروسی دارند و معمولاً نیازی به استفاده از آنتیبیوتیک نیست. اما بسیاری از افراد، با تجربه علائمی مانند سردرد موضعی یا مشاهده ترشحات، به اشتباه شروع به مصرف داروهای آنتیبیوتیکی میکنند، اقدامی که میتواند مشکلاتی همچون مقاومت دارویی ایجاد کند.
تفاوتهای مهم بین سرماخوردگی و سینوزیت
وی افزود: علائم سرماخوردگی معمولی اغلب طی چند روز تا یک هفته فروکش میکنند و ترشحات بینی شفاف باقی میمانند. در حالی که در سینوزیت، ترشحات به حالت چرکی درمیآیند و همراه با احساس فشار در نواحی گونه و پیشانی و گاهی تبهای شدید هستند. زمانی که علائم بیش از ده روز ادامه پیدا کند، احتمال ابتلاء به سینوزیت افزایش مییابد.
نصیری یکی از راههای تشخیص بالینی سینوزیت را مشاهده ترشحات چرکی پشت حلق در هنگام معاینه دانست، اما گفت صرفاً معاینه ظاهری کافی نیست و باید اطلاعاتی درباره مدت زمان بیماری، شدت سردرد و وضعیت تنفس بیمار جمعآوری شود.
او همچنین محل قرارگیری دو سینوس اصلی بدن که معمولاً درگیر این بیماری میشوند را مشخص کرد: سینوسهای واقع در گونهها و بالای ابروها.
نقش عوامل روانی و محیطی
در پاسخ به این پرسش که آیا استرس و اضطراب میتوانند باعث تشدید علائم سینوزیت شوند، نصیری پاسخ داد: استرس، هوای خشک و سرد، سطح ایمنی بدن و حتی عوامل ژنتیکی ممکن است باعث بروز یا طولانی شدن این بیماری شوند.
وی خاطر نشان کرد که افرادی که معمولاً به عفونتهای ویروسی تنفسی مبتلا میشوند، بیشتر در معرض خطر سینوزیت قرار دارند.
تشخیص علائم بیماریهای مشابه
به گفته این متخصص: علائم سینوزیت، آنفلوانزا و کرونا شباهت زیادی به هم دارند. آبریزش بینی، گلودرد، بدندرد و تب از جمله علائمی هستند که مشترکاند. با این حال، مواردی مانند از دست رفتن حس بویایی و چشایی بیشتر به نفع کرونا است و آغاز ناگهانی علائم همراه با درد شدید عضلانی میتواند نشانه آنفلوانزا باشد.
وی افزود: تنها از طریق مراجعه به پزشک و انجام تستهای مربوطه میتوان این بیماریها را به درستی از یکدیگر تفکیک کرد.
راهکارهای پیشگیری از بیماریهای تنفسی و سینوزیت
نصیری تأکید کرد که شستوشوی منظم دستها با آب و صابون، اجتناب از حضور در مکانهای شلوغ در زمان پیک بیماریها و استفاده از ماسک هنگام تماس با افراد بیمار از جمله روشهای مؤثر پیشگیری هستند.
او همچنین بر اهمیت تهویه مناسب در محل زندگی و استفاده از دستگاه بخور برای مرطوب نگه داشتن هوا در خانه اشاره کرد و گفت: شستشوی بینی با آب نمک یا سرم شستشو میتواند به تخلیه سینوسها کمک کند.
هشدار درباره باورهای غلط و درمانهای غیرعلمی
این عضو هیئت علمی نسبت به باورهای رایج اما نادرست در شبکههای اجتماعی هشدار داد و گفت: روشهایی مانند ترکیب پوست مرکبات با عسل و زنجبیل یا مصرف نوشیدنیهای غیرعلمی تأثیر قابلتوجهی در درمان سینوزیت ندارند. چیزی که واقعاً مفید است، مصرف مایعات کافی، استراحت منظم و داشتن تغذیه مناسب برای تقویت ایمنی بدن است.
ویتامین C و پیشگیری از بیماری
نصیری اشاره کرد که مصرف ویتامین C ممکن است در پیشگیری از بیماریها مفید باشد، اما این ویتامین نقش درمانی خاصی برای سینوزیت ندارد؛ چرا که آزمایشهای علمی چنین تأثیری را تأیید نکردهاند.
درمان سینوزیت؛ حاد یا مزمن
در ادامه، نصیری درباره دوره درمان سینوزیت توضیح داد که این بیماری در نوع حاد خود بین چهار تا دوازده هفته زمان نیاز دارد و با رعایت درمانهای مناسب بهبود مییابد. اما اگر علائم آن بیش از سه ماه ادامه پیدا کند، وارد مرحله مزمن شده و نیاز به بررسی تخصصی دارد.
وی تاکید کرد که رعایت توصیههای پزشکی و دوری از مصرف سرخود داروهای آنتیبیوتیکی، یکی از بهترین راهها برای پیشگیری از مزمن شدن این بیماری است.