تهران- ایرنا- پژوهشهای جدید دانشگاه بیرمنگام نشان میدهد گاز نیتروس اکساید (گاز خنده) میتواند بهسرعت و در کمتر از ۲۴ ساعت علائم افسردگی شدید و مقاوم به درمان را کاهش دهد.
به گزارش گروه علمی ایرنا، وبگاه سایتِکدِیلی در گزارشی آورده است:
یک تحلیل گسترده علمی نشان میدهد گاز نیتروس اکساید، که بهعنوان گاز خنده نیز شناخته میشود، میتواند بهسرعت و بهطور موقت علائم افسردگی حاد و مقاوم به درمان را کاهش دهد. این یافته میتواند گامی به سوی نسل جدیدی از درمانهای سریعاثر برای افسردگی باشد.
این کشف که حاصل تحلیل گسترده کارآزماییهای بالینی است، نویدبخش پیدایش نسل جدیدی از درمانهای سریعاثر برای حدود نیمی از بیماران افسردهای است که به درمانهای متداول پاسخ نمیدهند.
چرا به درمانهای جدید نیاز است؟
افسردگی مقاوم به درمان به حالتی گفته میشود که فرد پس از امتحان دو نوع مختلف از داروهای ضدافسردگی، بهبودی چشمگیری نداشته باشد. حدود ۴۸ درصد از بیماران در بریتانیا از درمانهای کنونی نتیجه محدودی میگیرند؛ بنابراین یافتن گزینههای جایگزین ضروری است.
نتایج کلیدی تحلیل: تأثیر سریع اما کوتاهمدت
پژوهشگران دانشگاههای بیرمنگام و آکسفورد، با بررسی هفت کارآزمایی بالینی و چهار مقاله پژوهشی از سراسر جهان، به نتایج زیر دست یافتند:
- یک دوز استنشاقی از نیتروس اکساید با غلظت ۵۰ درصد، منجر به کاهش سریع و چشمگیر علائم افسردگی در عرض ۲۴ ساعت شد؛
- این بهبودی معمولاً تا یک هفته ادامه داشت؛
- تکرار دوز در طی چند هفته، اثرات طولانیتری ایجاد کرد که نشان میدهد جلسات متعدد برای حفظ بهبودی ضروری است.
سازوکار اثر: مشابه کتامین
پژوهشگران بر این باورند که این گاز بر گیرندههای گلوتامات در مغز تأثیر میگذارد؛ سازوکاری که شباهت زیادی به داروی ضدافسردگی سریعاثر کتامین دارد.
عوارض جانبی و ایمنی
برخی از بیماران عوارضی مانند حالت تهوع، سرگیجه یا سردرد را تجربه کردند که به سرعت و بدون مداخله پزشکی برطرف شد. هیچ نگرانی ایمنی کوتاهمدتی شناسایی نشد، اما ارزیابی ایمنی بلندمدت نیازمند مطالعات بیشتر است.
مراحل بعدی: نخستین کارآزمایی در سرویس سلامت ملی بریتانیا (NHS)
این گروه پژوهشی در حال آمادهسازی اولین کارآزمایی سرویس سلامت ملی در بریتانیا است تا مشخص کند آیا نیتروس اکساید میتواند به روشی ایمن و پذیرفتنی برای درمان افسردگی حاد ارائه شود یا خیر. نتایج این کارآزمایی، نحوه ادغام این روش را در خدمات سلامت و گسترش گزینههای درمانی برای بیماران بیپاسخ به درمانهای استاندارد روشن خواهد کرد.
کیرانپریت گیل (Kiranpreet Gill)، نویسنده اصلی این مطالعه، میگوید: افسردگی یک بیماری ناتوانکننده است. این مطالعه بهترین شواهد موجود را گردآوری میکند که نشان میدهد نیتروس اکساید قابلیت ایجاد بهبودی سریع و بالینیِ معنادار در بیماران مبتلا به افسردگی شدید را دارد. این گاز میتواند بخشی از نسل جدید درمانهای سریعاثر افسردگی باشد.
در حالی که نیتروس اکساید نویدی سریع برای درمان افسردگی مقاوم به درمان نشان میدهد، تحقیقات بیشتر برای تعیین دوز بهینه، پروتکل درمانی و ایمنی بلندمدت آن ضروری است. این گزینه احتمالی میتواند در آینده به گزینههای درمانی روانپزشکی افزوده شود.