به گزارش مرز اقتصاد، در حالی که مسکن به یکی از جدیترین دغدغههای معیشتی مردم یزد تبدیل شده، مدیران حوزه مسکن استان از برنامهریزی برای تحویل و تعیین تکلیف بیش از پنج هزار واحد نهضت ملی مسکن تا دهه فجر خبر دادند؛ طرحی که قرار است با تکیه بر آورده مردمی، پرداخت بیش از چهار هزار میلیارد تومان تسهیلات و شناسایی چهار هزار هکتار زمین، بخشی از فشار بازار مسکن را از دوش خانوادهها بردارد.
مدیرکل راه و شهرسازی استان یزد اعلام کرد همزمان با دهه فجر امسال، بیش از پنج هزار واحد مسکونی در قالب نهضت ملی مسکن به صورت واحدهای تکمیل شده، تدریجی و واگذاری زمین به متقاضیان یزدی تحویل میشود. احسان خواجهرضایی با اشاره به تعیین تکلیف هفتصد و شصت و هشت واحد تکمیل، هزار و صد و هشتاد واحد نیمهساز و سه هزار و ششصد قطعه زمین گفت: استان یزد طی سالهای گذشته همواره جزو استانهای پیشرو در اجرای این طرح بوده و تلاش مجموعه مدیریتی استان بر جلب رضایت مردم است.
وی افزود تاکنون از میان صد و شصت و دو هزار ثبتنامکننده، حدود صد و بیست هزار نفر تأیید اولیه شدهاند و در نهایت پنجاه هزار نفر واجد شرایط نهایی تشخیص داده شدهاند که از این تعداد بیش از سی و شش هزار نفر آورده اولیه را پرداخت کرده و ساخت واحدهایشان آغاز شده است.
مدیرکل راه و شهرسازی یزد با اشاره به اینکه بیست و چهار درصد متقاضیان تأیید نهایی شده غیربومی هستند، گفت این موضوع در کنار حضور دهها هزار مستأجر غیربومی در بازار اجاره، فشار مضاعفی بر بازار مسکن استان وارد کرده است.
در حوزه جوانی جمعیت نیز تاکنون بیش از بیست و دو هزار نفر ثبتنام کردهاند که بیش از پانزده هزار نفر واجد شرایط شناخته شده و برای حدود ده هزار نفر زمین تخصیص یافته است. خواجهرضایی مهمترین چالش اجرای طرح را تأمین زیرساختهایی مانند آب، برق و گاز دانست و خواستار همکاری جدی همه دستگاهها شد.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان یزد نیز اعلام کرد از مجموع سه هزار و دویست و شصت واحد بنیادساخت، تقریباً تمامی واحدها در شهرستانها تکمیل شده و تا پایان سال پرونده این بخش بسته خواهد شد. علیرضا نادریانزاده افزود در طرحهای گروهساخت نیز از دوازده هزار و پانصد قطعه زمین، حدود ده هزار قطعه تحویل شده و باقی قطعات تا پایان سال تعیین تکلیف میشود.
تحلیل فنی و عمیق خبر در پنج محور
محور نخست: تصویر واقعی عرضه مسکن در یزد
یک: تحویل بیش از پنج هزار واحد مسکونی در یک بازه زمانی محدود، نشاندهنده جهش معنادار در عرضه مسکن استان است. این عدد وقتی اهمیت بیشتری پیدا میکند که بدانیم بازار مسکن یزد طی سالهای اخیر با رشد شدید قیمت و کاهش توان خرید خانوارها مواجه بوده است.
دو: ترکیب واحدهای تکمیل، نیمهساز و واگذاری زمین بیانگر تغییر رویکرد از صرف ساخت انبوه به سمت مدلهای متنوع تأمین مسکن است؛ مدلی که میتواند بخشی از بار مالی دولت را به مشارکت مردمی منتقل کند.
سه: این تنوع قالبها در صورت مدیریت درست میتواند از ایجاد شوک قیمتی جلوگیری کرده و عرضه تدریجی و هدفمند مسکن را برای بازار استان فراهم سازد.
محور دوم: نقش آورده مردمی و مدیریت مالی طرح
یک: تأکید مدیران بر پیشبرد طرح با آورده متقاضیان، بیانگر محدودیت منابع دولتی و بانکی است. این رویکرد اگرچه پروژهها را از توقف نجات میدهد، اما فشار مالی سنگینی بر خانوارهای کمدرآمد وارد میکند.
دو: پرداخت بیش از چهار هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی نشان میدهد شبکه بانکی یزد در این حوزه فعال بوده، اما همچنان فاصله میان نیاز واقعی پروژهها و منابع در دسترس محسوس است.
سه: استمرار این مدل مالی بدون ایجاد مشوقهای حمایتی، میتواند به افزایش نارضایتی اجتماعی منجر شود؛ بهویژه در شرایط تورمی که هزینه ساخت روزبهروز افزایش مییابد.
محور سوم: زیرساختها؛ گلوگاه اصلی اجرای طرح
یک: تأمین آب، برق و گاز مهمترین چالش عنوان شده است؛ چالشی که در صورت بیتوجهی، واحدهای ساخته شده را به خانههای خالی از امکان سکونت تبدیل میکند.
دو: نبود هماهنگی میان دستگاههای خدماترسان موجب شده برخی پروژهها ماهها پس از تکمیل سازه همچنان معطل زیرساخت باقی بمانند.
سه: تجربه سالهای گذشته نشان میدهد بدون ورود جدی شرکتهای خدماترسان به فاز اجرایی، هیچ جهش پایداری در مسکن ملی شکل نخواهد گرفت.
محور چهارم: غیربومیها و فشار پنهان بر بازار مسکن
یک: بیست و چهار درصد متقاضیان تأیید نهایی شده غیربومیاند؛ عددی که باید آن را زنگ خطر برای تعادل بازار مسکن استان دانست.
دو: حضور گسترده غیربومیها در بازار اجاره، عملاً رقابت را برای شهروندان یزدی دشوار کرده و سطح اجارهبها را افزایش داده است.
سه: نبود سیاست مشخص برای مدیریت این تقاضا، میتواند اهداف عدالتمحور نهضت ملی مسکن را با چالش جدی روبهرو کند.
محور پنجم: آینده نهضت ملی مسکن در یزد
یک: رتبه سوم استان یزد در بازآفرینی شهری نشان میدهد که بدنه اجرایی استان از توان مدیریتی بالایی برخوردار است و میتواند الگوی ملی باشد.
دو: با این حال، تداوم موفقیت مشروط به تثبیت منابع مالی، تسریع در واگذاری زیرساختها و بازنگری در مقررات فاقد ضمانت اجرایی است.
سه: اگر این اصلاحات بهموقع انجام نشود، نهضت ملی مسکن در یزد نیز مانند بسیاری از طرحهای ملی دیگر، با خطر فرسایش اجتماعی و کاهش اعتماد عمومی مواجه خواهد شد.