سوئد امیدوار است که در انتخابات آتی، اردوغان از صحنه قدرت کنار زده شود و این کشور اروپایی بتواند به راحتی عضو پیمان نظامی ناتو شود.
به گزارش مرز اقتصاد و به نقل از گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، توافق و معامله بین ترکیه و سوئد جوش نخورد و دولت سوئد، رسماً اعلام کرد که امیدی برای توافق با تیم اردوغان ندارد و روند عضویت در پیمان نظامی ناتو را به حالت تعلیق درآورده است. سوئد امیدوار است که در انتخابات آتی، اردوغان از صحنه قدرت کنار زده شود و این کشور اروپایی بتواند به راحتی عضو پیمان نظامی ناتو شود.
از آنجایی که رسیدن به توافق در بین اعضای ناتو بر سر موضوعات مختلف، بر اساس اصل اجماع کامل است، ترکیه به تنهایی به عنوان عضو این پیمان نظامی، می تواند الحاق هر عضو جدیدی را وتو کند. این همان چیزی است که حالا بر سر سوئد و فنلاند بلا شده و آنان را وادار کرد که در یک روند ۶ ماهه، با دولت اردوغان مذاکره کنند. اما این مذاکرات، به نتیجه نرسید.
توبیاس بیلستروم وزیر امور خارجه سوئد اعلام کرد: «این روند به طور موقت به حالت تعلیق درآمده است. هدف ما عضویت کامل سوئد در پیمان نظامی ناتو در ماه جولای است. ما در تلاش هستیم تا خشم نسبت به سوئد را پس از اقدامات تحریک آمیز فرو بنشانیم. همچنین از نزدیک ۱۴ می که انتخابات در ترکیه برگزار می شود، ما یک بار دیگر روند عضویت را دنبال خواهیم کرد».
دولت سوئد که عملاً از عامل توهین زشت به قرآن کریم حمایت کرد، در کانون واکنش های اجتماعی تند محافظه کاران ترکیه قرار گرفت و دولت اردوغان نیز در اقدامی حزبی و تبلیغاتی، به طور قاطعانه در برابر سوئد موضع گرفت و سفر وزیر دفاع این کشور اروپایی به آنکارا لغو شد. البته شواهد نشان می دهد که اصلی ترین مشکلات و اختلافات ترکیه و سوئد، در مورد اعاده اعضای شبکه گولن و گروه تروریستی پ.ک.ک است اما تیم اردوغان تمایل دارد چنین وانمود کند که پس زدن دست دوستی سوئدی ها، در راستای دفاع از ارزش های دینی مسلمانان بوده است.
اوضاع به نفع پوتین است
عدم توافق ترکیه و سوئد از یک سو و سردی و انجماد در روابط ترکیه و آمریکا از سوی دیگر، موجب شده که آسمان روابط ترکیه با جهان غرب شامل آمریکا، اروپا و ناتو ابری شود. در نتیجه فعلاً همه چیز به نفع تداوم روابط همه جانبه آنکارا – مسکو است و ولادیمیر پوتین توانسته در اوج هوشمندی و دوراندیشی، کاری کند که اردوغان را به خود وابسته کند.
حالا دولت اردوغان در حوزه های مهمی همچون رساندن مراسم افتتاح نیروگاه هسته ای آک کویو به تبلیغات انتخاباتی، تداوم خرید و انتقال گاز، سفر میلیون ها جهانگرد روسی به ترکیه و چندین گستره سیاسی – اقتصادی و امنیتی دیگر، به مسکو وابسته شده و ناچار است همچنان امتیاز بدهد.
آمریکا چه می گوید؟
بدون تردید، مقامات آمریکایی از وضعیتی که برای سوئد پیش آمده خشنود نیستند. چرا که جو بایدن و تیم او تصمیم گرفته بودند که هر چه زودتر یک شُو و مراسم نمایشی به راه بیندازند و نشان دهند که با پیوستن دو عضو جدید، ناتو قدرتمندتر شده و راه بر فتوحات پوتین بسته شده است. به همین خاطر، دولت جو بایدن، یک سیاست دوگانه را در پیش گرفت: ۱٫فشار پشت پرده به مقامات آنکارا برای تصویب هر چه سریع تر عضویت سوئد و فنلاند در پارلمان. ۲٫وانمود کردن به عدم دخالت در مذاکرات.
جان کربی هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید درباره این موضوع گفته است: «ما در مذاکرات سوئد، فنلاند و ترکیه دخالتی نداریم. معتقدیم که باید اختلافات بین این سه کشور حل شود.
ما قویاً از عضویت سوئد و فنلاند در ناتو حمایت می کنیم، اما لازم است اختلافات بین این ۳ کشور حل شود. ما از نگرانی ترکیه در مورد عضویت سوئد و فنلاند در ناتو آگاه هستیم، لازم است که مذاکرات در این زمینه ادامه یابد».
سخنان کربی نشان دهنده این است که آمریکا قصد ندارد وقت و انرژی خود را صرف اقناع ترکیه کند. در عین حال، از آنجایی که می داند هرگونه میانجی گری آمریکایی ها، منجر به اشتیاق اردوغان برای کسب امتیاز از آمریکا خواهد شد، خود را وارد بازی نمی کند. مثلاً آمریکا این را به خوبی می داند که اگر در این روند میانجی شود، نخستین درخواست اردوغان، چنین چیزی خواهد بود: بسیار خوب! حالا که قرار است همه ما به عنوان اعضای ناتو، دوست و حامی همدیگر باشیم، شما هم با فروش جنگنده های اف ۱۶ به ترکیه موافقت کنید.
با عدم مداخله آمریکا در مذاکرات ترکیه – سوئد و حالا که روند عضویت از سوی استکهلم به حالت تعلیق درآمده، عملاً دلیلی نمانده که به خاطر آن، بایدن امتیاز خاصی به اردوغان بدهد. به همین خاطر، می توان چنین پیش بینی کرد که به احتمال قوی، روند فروش و انتقال ۴۵ فروند جنگنده اف ۱۶ به ترکیه و به روزسازی کیت الکترونیکی جنگنده های قدیمی ترکیه توسط مهندسین لاکهید مارتین آمریکا، به زمانی موکول خواهد شد که واشنگتن مطمئن شود اردوغان و رفیق او باغچلی به خانه بازگشته اند و یک دولت جدید در آنکارا بر سر کار آمده است.
در پایان باید گفت، شواهد نشان دهنده این است که علاوه بر آمریکا و اتحادیه اروپا، بسیاری دیگر از کشورها، اهداف و برنامه های سیاسی و امنیتی در مورد ترکیه را فعلاً در حالت انتظار و فریز نگه داشته و چشم به نتایج انتخابات آتی دوخته اند.
این موضوع نشان می دهد که سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه و دولت برآمده از آن در ترکیه، عملاً در چندین گستره مهم، به بن بست خورده و بخش مهمی از روابط قبلی خود را از دست داده است.
در نتیجه برای نخستین بار، شرایطی به وجود آمده که انتظار برای شکست حزب حاکم در ترکیه، پیش از آن که یک موضوع سیاسی – حزبی و اجتماعی داخلی این کشور باشد، به یک دغدغه خارجی تبدیل شده و بسیاری از دولت ها، منتظر آن هستند که مخالفین اردوغان به قدرت برسند و روال روابط رسمی، به مقاطع عادی پیشین بازگردد.