جشنواره فیلم فجر امسال میزبان ۴ کمدی است؛ گونهای امتحان پسداده که منفعت گیشه را تاحدودی تضمین خواهد کرد. همچنین ۱۴ فیلم از گونه اجتماعی هستند؛ این یعنی بیش از ۴۰ درصد فیلمهای حاضر در جشنواره، به گونه اجتماعی تعلق دارند.
به گزارش مرزاقتصاد _ امسال با افزایش تعداد فیلمهای حاضر در بخش مسابقه جشنواره فجر، تنوع ژانرها نیز محسوس شده است. سال گذشته ۳۴ فیلم (در دو بخش سودای سیمرغ و نگاه نو) در جشنواره حضور داشتند و امسال با ادغام این دو بخش و با احتساب انیمیشنها، ۳۷ فیلم در جشنواره به نمایش درمیآیند. با این اوصاف، چند فیلم بیش از سال گذشته داریم و همین، مقایسه جشنواره را در تنوع گونهها با سال گذشته تاملبرانگیزتر میکند.
۵ فیلم در گونه دفاع مقدس
امسال ۵ فیلم به زندگی و سرگذشت شهدا میپردازند و در گونه دفاع مقدس دستهبندی میشوند. «اسفند» پرترهای از زندگی شهید علی هاشمی و «اشک هور» مقطعی از زندگی همین شهید را روایت میکنند. به علاوه این دو، «خدای جنگ» به بخشی از فعالیتهای شهید حسن طهرانی مقدم میپردازد.
سال گذشته ۶ فیلم در گونه دفاع مقدس راهی جشنواره شده بود و با توجه به تعداد کمتر فیلمهای سال گذشته نسبت به امسال(۳۴ اثر)، حضور این گونه در جشنواره به چشم مخاطبان آمده و انتقادات را برانگیخته بود
«پیشمرگ» زندگی شهید سعید قهاری و «صیاد» نیز به شرح عملیاتها و فعالیتهای شهید صیاد شیرازی اختصاص دارد. جالب آنکه این ۵ فیلم همگی توسط نهادها به تولید رسیدهاند.
نکته قابل توجهتر آن است که این تعداد، یعنی ۵ فیلم در این گونه، نسبت به سال گذشته کاهش داشتهاند. سال گذشته ۶ فیلم در این گونه راهی جشنواره شده بود و با توجه به تعداد کمتر فیلمهای سال گذشته نسبت به امسال، حضور این گونه در جشنواره چهل و دوم حسابی به چشم مخاطبان آمده و انتقادات را برانگیخته بود.
حضور نسخه سینمایی فیلم «موسی کلیم الله» در این دوره، گونه دینی و تاریخی را در جشنواره همچون دوره گذشته حفظ میکند. سال گذشته نیز داریوش یاری ماجرای اسرای کربلا را با فیلم «شور عاشقی» به جشنواره آورده بود.
تمرکز سه فیلم سیاسی تاریخی بر وقایع معاصر
دوره گذشته در گونه تاریخی سیاسی میزبان «پروین»، «بهشت تبهکاران» و «صبح اعدام» بود. امسال اما خبری از پرتره شخصیت تاریخ معاصر نیست. همچنین هیچ فیلمی به برش کوتاهی از زندگی شخصیتهای سیاسی نمیپردازند.
آنچه فیلمهای تاریخی سیاسی این دوره متمایز میکند، وقایع و رویدادهاست. «۱۹۶۸» روایت دوئل فوتبالی ایران و اسرائیل در اردیبشهت سال ۴۷ است. «شمال از جنوب غربی» به رخدادی مهم در دل جنگ ایران و عراق در شمال ایران مربوط میشود و «بازی خونی» به اتفاقات اوایل انقلاب و مرتبط با منافقین میپردازد.
آنچه فیلمهای تاریخی سیاسی این دوره متمایز میکند، وقایع و رویدادهاست
با اقبال بیشتر از فیلمهای کمدی و سرازیرشدن این گونه به گیشه سینما، جشنواره فیلم فجر هم از این تاثیر بینصیب نمانده؛ سال گذشته «تمساح خونی» تنها کمدی صرف جشنواره بود و «شه سوار» و «دو روز دیرتر» رگههای کمدی داشتند امسال اما جشنواره میزبان ۴ فیلم در گونه کمدی است. این افزایش ۴ برابری از نکاتی است که احتمالا در اثنای جشنواره مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت.
«کفایت مذاکرات»، محصول عامریان فیلم و کمدی صرف است، «صددام» و «آنتیک» هم بیشتر به کمدی اجتماعی تنه میزنند. «تاکسیدرمی» گونه متمایز جشنواره امسال است که به مانند محصول سال گذشته تهیهکننده آن یعنی «باغ کیانوش»، رگههایی فانتزی در خود دارد.
از مهاجرت غیرقانونی تا ردپای پررنگ مصائب نوجوانان
در میان این ۳۳ فیلم اما به مانند هر سال، سهم درامهای اجتماعی از همه بیشتر است و این سهم در این دوره، بیش از سال گذشته خودنمایی میکند. اینکه درام های اجتماعی تا چه میزان از گیشه طول سال نیز سهم دارند پاسخ سادهای دارد که از سامانه سمفا آن را میتوان یافت اما امسال ۱۴ فیلم در گونه درام اجتماعی دسته بندی میشوند که حدود نزدیک به دوبرابر سهم همین گونه در دوره گذشته است.
امسال مشخصا ۴ فیلم اجتماعی از میان ۱۴ فیلم به مسائل و مشکلات نوجوانان میپردازند. «زیبا صدایم کن» به کارگردانی رسول صدرعاملی که در این حوزه، فیلمهای متعدد دیگری هم در کارنامه دارد. فیلم «داد» که به مسائل نوجوانان در کانون اصلاح و تربیت میپردازد و «بچه مردم» که درباره چند نوجوان در یک بهزیستی است. علاقه نوجوانان به خوانندگان کیپاپ نیز سوژه فیلم «چشم بادومی» شده است.
امسال ۱۴ فیلم در گونه درام اجتماعی دسته بندی میشوند که حدود نزدیک به دوبرابر سهم همین گونه در دوره گذشته است
«ترک عمیق»، «رها»، «زمانی در ابدیت» و «مرد آرام» هر کدام با پرداختهایی متفاوت در گونه درامهای خانوادگی جای میگیرند. نکته مهمتر حضور دو فیلم اجتماعی در میان این ۱۴ فیلم است که به تاثیرات عمیق فضای مجازی بر زندگی کاراکترهایشان میپردازند.
«ماریا» و «گوزنهای اتوبان» دو درام جنجالی در همین موضوع هستند. از سال گذشته که «بیبدن» پایه و اساس موضوع خود را بر فضای مجازی بنا کرد و به نقش رسانههای اجتماعی در سرنوشت اشخاص بها داد، میشد گمان کرد که سال بعد و دورههای بعدی، بر این مهم تاکید بیشتری خواهند داشت.
مهاجرت غیرقانونی موضوعی دیگر است که «آبستن» در بستر درام اجتماعی روی آن دست گذاشته؛ «دست تنها»، «شوهر ستاره» و «ناتور دشت» نیز دیگر گونههای اجتماعی جشنواره امسال هستند.