برخی پزشکان می‌گویند که کمردرد از رایج‌ترین و شایع‌ترین دردها است و درمان‌های تجربی و بدون تائید پزشک برای درمان این بیماری عوارض جبران‌ناپذیری را به همراه دارد.
گروه مرزاقتصاد – بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، کمردرد از مهم‌ترین دلایل غیبت از کار بعد از سرماخوردگی، دومین دلیل عمده مراجعه به پزشک، سومین دلیل جراحی‌ها و چهارمین علت بستری به شمار می‌آید.
گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان می‌دهد کمردرد دومین بار بیماری در کشور است که حدود ۷.۵ درصد افراد جامعه مبتلا به آن هستند و عواملی چون الگوی نامناسب زندگی و بی‌تحرکی عامل اصلی آن است.
مطالعات کشوری نیز نشان می دهد که دو سوم مردم در طول زندگی خود به کمردرد مبتلا می‌شوند و با توجه به اینکه جامعه ایرانی رو به صنعتی شدن پیش می‌رود شیوع کمردرد نیز رو به افزایش است و بر اساس برخی از مطالعات شیوع کمردرد در کادرهای پزشکی هم شایع است.
۷۰ درصد پرستاران ایران با مشکل کمردرد مواجه هستند و برخی دندانپزشکان نیز به سبب نوع کارکردن، از مشکلات کمر و گردن رنج می‌برند و بیشترین شیوع کمردرد در استان مازندران و کمترین میزان شیوع در جنوب ایران است.
طبق آخرین مطالعات، سن بروز کمردرد در ایران رو به کاهش است و امروزه با زندگی مدرن، جوانان و نوجوانان نیز درگیر این بیماری شده اند.
به گفته برخی از پزشکان دیسک کمر نیز در میان افراد بسیار شایع است. این مشکل مربوط به دیسک بین مهره‌های ستون فقرات است که در اکثر مواقع بدون علائم اولیه آغاز می‌شود. شروع این بیماری با درد بسیار شدید همراه بوده و معمولا فرد را از انجام فعالیت روزمره خود بازمی‌دارد.
این درد می‌تواند ناشی از انجام فعالیت سنگین، آسیب به مهره‌های کمر یا بروز بیماری خاصی باشد. اما اکثر افراد نمی‌دانند این درد آزاردهنده دیسک کمر است یا به‌دلیل اسپاسم عضلات کمری کم و زیاد می‌شود. در این صورت دکتر ارتوپد یا پزشک متخصص مغز و اعصاب معمولا بیماری فتق دیسک تشخیص می‌دهد.
اما واقعیت این است که بیشتر وسایلی که در طول روز با آن ها در ارتباط هستیم می توانند در جلوگیری از انواع دیسک ها و حتی پیشگیری از حاد شدن وضعیت بیماری موثر باشند. به این ترتیب تمامی وسایلی که رابطه مستقیم با نشستن، قرار گرفتن زاویه گردن، ایستادن، خم و راست شدن، خوابیدن و راه رفتن ما دارند، می توانند در بهبود وضعیت بیماری دیسک و حتی آرتروز موثر باشند.
از آنجایی که سبک زندگی سالم، درمان همه بیماری هاست و عموما افراد در رعایت این عامل سهل انگاری می کنند آمار افراد مبتلا به دیسک های کمر و گردن، چاقی یا بیماری های دیگر روز به روز افزایش می باید. طرز صحیح راه رفتن و نشستن مهم ترین عاملی است که در جلوگیری و بهبود بسیاری از بیماری ها خصوصا دیسک کمر و گردن نقش مهمی ایفا می کند.
نحوه خوابیدن، زاویه گردن هنگام نشستن، تماشای تلویزیون یا کار کردن جزو مواردی است که باید به آن ها توجه کافی صورت گیرد.
درمان تجربی و خود سرانه دیسک کمر ممنوع
یک متخصص مغز و اعصاب در این زمینه گفت: استرس‌های مداوم و ناتوانی در مدیریت آنها می‌تواند باعث افزایش درد و تشدید علائم دیسک کمر شود و نباید از درمان‌های تجربی و بدون تأیید علمی استفاده کرد بلکه تنها پزشکان و متخصصان می‌توانند بهترین درمان را برای بیمار تجویز کنند.
محمدرضا ساعتیان افزود: مشکلات دیسک کمر، به ویژه در سنین بالاتر می‌تواند به دلیل پارگی، برجستگی دیسک‌ها یا تغییرات پیری در ستون فقرات رخ دهد و افزایش فشار به دیسک‌ها که معمولاً به علت فعالیت‌های سنگین یا بلند کردن اجسام سنگین اتفاق می‌افتد، موجب پاره شدن دیسک‌ها و ایجاد مشکلات عصبی می شود.
وی ادامه داد: دیسک‌های ستون فقرات به‌عنوان ضربه‌گیر عمل می‌کنند و وظیفه دارند فشارهای وارده به ستون فقرات را جذب کرده و از آسیب به آن جلوگیری کنند.
ساعتیان تصریح کرد: زمانی که فشار زیادی به دیسک‌ها وارد می‌شود، قسمت مرکزی ممکن است بیرون بزند و به اعصاب فشار وارد کند. این فشار می‌تواند علائمی مانند درد شدید، بی‌حسی، ضعف و حتی از دست دادن کنترل اندام‌ها را ایجاد کند.
به گفته این پزشک، تنگی کانال نخاعی ناشی از آرتروز و تغییرات دیسک‌هاست، این تنگی به‌ویژه در افراد مسن شایع‌تر است و باعث فشار روی نخاع و ریشه‌های عصبی می‌شود.
ساعتیان افزود: این فشار می‌تواند باعث درد شدید، اختلالات حرکتی و مشکلات در انجام فعالیت‌های روزمره شود.
وی با بیان اینکه در مواردی که فشار به نخاع بسیار شدید باشد، بیماران ممکن است مجبور شوند که برای تسکین درد به مدت کوتاهی بنشینند تا بتوانند دوباره حرکت کنند، گفت: علائم دیسک کمر معمولاً به صورت درد در ناحیه کمر، درد منتشر شده به اندام‌ها، یا درد گردن که به شانه‌ها یا دست‌ها سرایت می‌کند، بروز می‌کند.
این پزشک افزود: در صورتی که فرد دچار درد مزمن و مشکلات حرکتی باشد، باید فوراً به پزشک متخصص مراجعه کرده و از انجام درمان‌های خودسرانه خودداری کند. سبک زندگی بی‌تحرک، چاقی و بلند کردن اجسام سنگین به‌طور مکرر می‌تواند فشار زیادی به ستون فقرات وارد کرده و روند تخریب دیسک‌ها را تسریع کند.
وی تاکید کرد: افرادی که به طور مداوم و بدون آمادگی بدنی مناسب به انجام فعالیت‌های سنگین می‌پردازند، احتمال آسیب به دیسک‌ها در آنها افزایش می‌یابد و از سوی دیگر، استرس‌های مداوم و ناتوانی در مدیریت آنها نیز می‌تواند باعث افزایش درد و تشدید علائم دیسک کمر شود.
ساعتیان با بیان اینکه چاقی نیز به عنوان یکی از عوامل تسریع‌کننده بروز مشکلات دیسک کمر به شمار می رود، توضیح داد: اضافه وزن می‌تواند فشار بیشتری به ستون فقرات وارد کرده و باعث بروز مشکلاتی مانند پارگی دیسک‌ها و تنگی کانال نخاعی شود.
وی به استفاده از مُسکن‌ها و درمان‌های خانگی مانند روغن‌های گیاهی اشاره کرد و گفت: اگرچه این درمان‌ها ممکن است به طور موقت درد را کاهش دهند، اما برای درمان قطعی باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
این متخصص مغز و اعصاب اظهار داشت: درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی می‌توانند در بسیاری از موارد مؤثر باشند، اما اگر علائم ادامه پیدا کرد یا بیمار دچار ضعف عصبی شد، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
ساعتیان به خطرات ناشی از استفاده از درمان‌های غیرمجاز که توسط افراد غیرمتخصص انجام می‌شود، اشاره کرد و هشدار داد: این اقدامات می‌توانند به شدت خطرناک باشد و حتی منجر به فلج یا آسیب‌های دائمی شود.
وی گفت: در زمان حاضر، روش‌های غیرعلمی برای درمان دیسک کمر بسیار شایع شده است و برخی بیماران به این روش‌ها اعتماد می‌کنند که می‌تواند منجر به نتایج بسیار بدی شود.
وی تأکید کرد: مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص دقیق و درمان به موقع از اهمیت بسیاری برخوردار است. نباید از درمان‌های تجربی و بدون تأیید علمی استفاده کرد، تنها یک پزشک مجاز و متخصص می‌تواند بهترین درمان را برای شما تجویز کند.
ساعتیان افزود: هدف از درمان‌های پزشکی، جلوگیری از پیشرفت بیماری، بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش دردهای مزمن است.