کشاورزان بسیاری مانند آقای دهقان در سالهای اخیر به سراغ کشت گلخانهای رفتهاند. این کشاورز البرزی میگوید:« کشت بوتهای اگرچه ارزانتر تمام میشود و سرمایه کمتری میبرد اما ریسک آن کم نیست. آب زیادی میبرد و آفتهای ناشناختهای به سراغ محصول میآید که از قبل برای مقابله با آن آماده نیستیم.»
کشت گلخانهای در استان البرز بطور پیوسته در حال توسعه است. کل تولیدات زراعی، باغی و گلخانهای این استان در سال گذشته بیش از یک میلیون و ۶۳۵ هزار تن بوده که با ۴۷۸ هکتار گلخانه جزو استانهای پیشرو در توسعه کشت گلخانهای است.
زمین کشاورزی در این استان در مقایسه با سایر استانهای کشور کم است به طوری که این استان از لحاظ میزان اراضی کشاورزی آخرین استان کشور است. ولی بهرهوری از اراضی کشاورزی در این استان از بسیاری از استانهای کشور بالاتر است.به طوری که با سه دهم درصد اراضی کشاورزی ۲ درصد تولید کل کشور به آن اختصاص دارد.اما با این حال استان البرز هم مثل بسیاری دیگر از مناطق کشور با مشکل آب مواجه است. طی ۳۰ سال اخیر سطح آبهای زیرزمینی در این استان بیش از ۲۰ متر کاهش پیدا کرده و عمق برخی از چاهها به ۳۰۰ متر هم رسیده است.
این تجربه تلخ خشکسالیها در دهههای اخیر سبب شد تا دست اندرکاران بخش کشاورزی استان البرز، بهره برداران را به سمت ایجاد و توسعه کشاورزی گلخانهای هدایت کنند.
بازار محصولات خارج از فصل
کشت گلخانهای در البرز بطور پیوسته در چهار سال اخیر هر سال دو برابر شده و بر وسعت گلخانههای البرز افزوده میشود. استانداری البرز هم تسهیلات ویژه برای توسعه کشت گلخانهای ارائه میکند؛ از صدور فوری مجوز گرفته تا تأمین برق. مصطفی حاجیزاده، کارشناس و مشاور راهاندازی گلخانه میگوید: «استان البرز به دلیل نزدیکی به پایتخت بازار خوبی برای عرضه محصولات خارج از فصل دارد. تهران همیشه و در همه مواقع سال به همه محصولات کشاورزی نیاز دارد و میتوان این محصولات را در بازار تهران عرضه کرد. کشاورزان میتوانند با سرمایهگذاری در احداث گلخانه برای انواع میوهها، سبزیجات و صیفیجات به تولید محصولات کشاورزی خارج از فصل بپردازند.»
او میافزاید: «کشت گلخانهای در گام اول به سرمایه زیادی برای تأسیس گلخانه نیاز دارد که معمولاً تأمین این سرمایه برای کشاورزان چندان دشوار نیست. متداولترین کار این است که آنها با فروش بخشی از اراضی کشاورزی خود سرمایه تأسیس گلخانه را تأمین میکنند. نیاز بازارهای کلانشهرهای تهران و کرج به انواع محصولات کشاورزی و باغی در تمام فصول، به کشاورزان این تضمین را میدهد که همواره برای کاشتههای خود مشتری خواهند داشت. این موضوع با به حداقل رساندن هزینه انبار،
جابه جایی و احتمال خسارت به محصولات در فرآیند توزیع، باعث هر چه بیشتر شدن صرفه اقتصادی گلخانهسازی در کرج خواهد شد.»
مجتبی عبداللهی، استاندار البرز در جلسه بررسی وضعیت آب استان و راهکارهای مدیریت مصرف در پیک تابستان ۱۴۰۴ که با حضور نمایندگان مردم البرز در مجلس شورای اسلامی برگزار شد، بر ضرورت بهرهوری بیشتر از منابع آبی موجود تأکید کرد.
عبداللهی با اشاره به کمبود منابع آب و تغییرات اقلیمی، گفت: «مدیریت بهینه مصرف آب، بویژه در بخشهای کشاورزی، صنعتی و شرب، از مهمترین ضرورتهای پیشروی استان است و باید در این مسیر از فناوریهای نوین آبیاری و اصلاح روشهای موجود بهره گرفت.» وی با بیان اینکه حدود ۶۴ درصد آب استان در بخش کشاورزی مصرف میشود، افزود: «توسعه کشتهای نوین، گلخانهای و بهرهگیری از روشهای نوین آبیاری میتواند نقش مؤثری در کاهش مصرف آب و افزایش بهرهوری داشته باشد.»
۴۰۰ گلخانه در چهار باغ
چهار باغ در غرب استان البرز به قطب تولید گیاهان و گلهای تزئینی و آپارتمانی و محصولات خارج از فصل تبدیل شده است. این شهرستان با وجود ۴۰۰ گلخانه، توسعه گردشگری کشاورزی و افزایش عرضه محصولات خارج از فصل را هدف گرفته است.
به گفته سعید محمدی، رئیس جهاد کشاورزی چهارباغ، وجود گلخانههای متعدد و اراضی بسیار حاصلخیز، شهرستان چهار باغ را به مهد پرورش انواع گل و گیاه زینتی و قطب مهم تولید محصولات گلخانهای و مرغوب باغی و کشاورزی در کشور تبدیل کرده است.
این مسئول با اشاره به فعالیت ۱۸۰ گلخانه به مساحت ۶۰ هکتار در بخش گل و گیاهان زینتی، چهارباغ را قطب تولید گل و گیاه در استان البرز دانست و گفت: «وجود گلخانهها چهارباغ را به مقصد گردشگری مبدل کرده و مردم برای خرید گل و گیاه این منطقه را انتخاب میکنند.»
رئیس جهاد کشاورزی چهارباغ به فعالیت قریب به ۴۰۰ گلخانه در این شهرستان اشاره کرد و گفت: «برخی از این واحدهای تولیدی برندهای استانی و ملی بوده و با صادرات محصولات خود نام چهارباغ را در منطقه برجسته کردهاند.»