ترجمه کتاب «تاریخ در پرتو انسان شناسی پزشکی قانونی» اثر فیلیپ شارلیه و داوید آلیو را میتوان تلاشی برای معرفی انسانشناسی قانونی دانست که در ایران چندان شناخته شده نیست.
به گزارش مرزاقتصاد _ آیا ریچارد شیردل واقعاً از زخم جنگ درگذشت یا پای جنایت در میان بود؟ دو نوزاد دفنشده در آرامگاه توتعنخآمون – فرعون جوان مصر با ثروت افسانهایاش – چه کسانی بودند؟ آیا جمجمهای که در زیر شیروانی یک مأمور مالیات پیدا شد، میتوانسته سَرِ گمشدهی شاه آنری چهارم بوده باشد؟
فیلیپ شارلیه پزشک قانونی، آسیب شناس قانونی و دیرینهپاتولوژیست فرانسوی است. او برای یافتن پاسخ این دست سئوالات به سراسر جهان سفر میکند و میکوشد تا پرده از چنین اسراری در تاریخ بشریت بردارد. او، برای رسیدن به پاسخ، به دنبال سرنخهایی در اسناد پزشکی، اثر انگشتها و لکههای خون است. او چهرهی روبسپیر را از نقابی که پس از مرگش ساخته شده بازسازی میکند، استخوانهای سوخته را بررسی میکند تا دریابد آیا واقعاً متعلق به ژاندارک هستند یا نه. شارلیه، دز مرگباری از طلا را در مو و استخوانهای دیان دو پوآتیه -محبوب شاه آنری دوم- کشف میکند؛ کسی که از نمکهای طلا استفاده میکرد تا «جوانی جاودان خود را حفظ کند».
نویسنده کتاب «تاریخ در پرتو انسان شناسی پزشکی قانونی» همچنین داستان زندگی کسانی را که نامهایشان دیرزمانی است از یاد رفته، تکه به تکه کنار هم میچیند. او گورهای عصر سنگ، شهرهای مردگان قرون وسطایی و کلکسیونهای موزهای را میکاود. شارلیه، با ایفای نقش یک بازرس صحنه جُرم و نیز یک انسانشناس قانونی، ابتلای یک مومیایی به مالاریا، ابتلای کودکی یونانی به سندروم داون و ابتلای یک رومی عالیمقام به التهاب مغزی را تشخیص میدهد.
او همچنین در ناهنجاریهای کهن و ادعاهای مربوط به معجزات رخداده در درمان آنها تفحص میکند: پسری ناتوان از سخن گفتن که بعد از قربانی کردن نزد ایزدان توانست صدایش را بازیابد، زنی که پنج سال باردار بود، و ماری افعی که انگشت شکسته پا را با زبان خود درمان کرد. چهل پرونده این کتاب، در چگونگی زیستن و مرگ نیاکان اروپایی کنکاش میکنند میکوشند شماری از دیرپاترین پرسشهای تاریخ را پاسخ دهند و قدرت علم در پرده برداشتن از رازهای گذشته را بنمایانند.
علی قنبری، مترجم کتاب در نشستی به مناسبت رونمایی از این اثر عنوان کرده است: انسانشناسی قانونی، پزشکی قانونی و علوم جنایی نیست. انسانشناسی قانونی، استفاده از روشها و فنون انسانشناسی زیستی برای کمک به حل مسائل جنایی است.
وی همچنین تجزیه و تحلیل جراحتها، ردیابی روابط خویشاوندی، بازسازی چهره و انتصاب هویت را از نقشها و وظایف انسانشناس قانونی نام برد و افزود: شکلگیری این رشته را به ۱۸۴۹ نسبت می دهند. انسانشناسی قانونی در ایران به آن کم توجهی شده است. کتاب پیش رو، مطالعات موردی و داستان وار است. در پیوست کتاب هم به اخلاق در کار با بقایای انسانی اشاره می شود.
«تاریخ در پرتو انسان شناسی پزشکی قانونی» که در سال ۲۰۱۷ میلادی انتشار یافته است توسط علی قنبری به فارسی برگردانده شده است. نشر ندای تاریخ، پاییز امسال این اثر را در ۱۷۸ صفحه و در قطع رقعی منتشر و روانه بازار کتاب کرده است.