در اینجا شما را با بزرگترین هواپیماهای ترابری نظامی جهان معرفی می‌کنیم. این غول های پرنده در خدمت ارتش های دنیا هستند.
هواپیماها نقش مهمی در حمل و نقل بار داشته‌اند و این تاریخچه به روزهای ابتدایی ارسال بسته‌های پستی از طریق هوا بازمی‌گردد. با گذر زمان، همانند وسایل حمل‌ونقل دیگری چون قطارها و کامیون‌های سنگین، طراحان متوجه شدند که افزایش ابعاد به بهبود کارایی منجر می‌شود.
این مسئله در زمینه‌های نظامی نیز کاملاً مشهود است، به طوری که برخی از خودروهای زرهی قابل حمل وزنی بالغ بر ۷۰ تن دارند. برای کاهش تعداد پروازهای مورد نیاز جهت انتقال این محموله‌های سنگین، ارتش‌های مختلف جهان به طراحی و توسعه هواپیماهای عظیم‌الجثه روی آوردند. برخی از این مدل‌ها برگرفته از هواپیماهای غیرنظامی باری هستند، در حالی که برخی دیگر از ابتدا با طرحی کاملاً جدید ساخته شده‌اند. با این وجود، همگی یک ویژگی مشترک دارند: توانایی حمل حجم عظیمی از بار.
بزرگترین هواپیماهای ترابری نظامی جهان
معمولاً، شرکت‌های حمل‌ونقل از روش‌های گوناگونی برای تطبیق با شرایط خاص هر پرواز استفاده می‌کنند. هواپیماهایی که در این فهرست قرار دارند، نماد باربری در مقیاس استراتژیک نظامی هستند؛ به این معنا که وظیفه اصلی آنها انتقال بیشترین میزان محموله ممکن بین دو مقصد است. در انجام این مأموریت تخصصی، هیچ وسیله دیگری با آنها قابل مقایسه نیست. اکنون بیایید هر یک از این هواپیماها را بررسی کنیم و ببینیم که از نظر ظرفیت حمل بار، چگونه از کمترین تا بیشترین دسته‌بندی می‌شوند.
Xian Y-20 Kupeng
شیان وای-۲۰ بدون شک جدیدترین هواپیمای این فهرست محسوب می‌شود و نخستین پرواز خود را در ژانویه ۲۰۱۳ از استان شانشی انجام داد. این هواپیما نمایانگر پیشرفتی قابل توجه برای چین در حوزه فناوری هوایی است، چرا که نخستین هواپیمای باری استراتژیک اختصاصی این کشور به شمار می‌آید. پیش از آن، چین از شیانشی وای-۸، که برگرفته از مدل آن-۱۲ بود، به عنوان هواپیمای باری اصلی خود استفاده می‌کرد. وای-۲۰ از فناوری چاپ سه‌بعدی در بخش‌هایی از بدنه بهره می‌برد و به لطف طراحی منعطف خود، می‌تواند برای مأموریت‌های مختلف دریایی و هوایی تغییر پیکربندی داده شود.
بر اساس فهرست نیروهای هوایی جهان، در حال حاضر ۳۴ فروند از هواپیمای وای-۲۰ در خدمت نیروی هوایی ارتش آزادی‌بخش خلق چین قرار دارند که مجموع ظرفیت بار آنها به ۲,۴۷۴ تن می‌رسد. این هواپیما در کنار مدل‌های متوسط‌تر وای-۸ و وای-۹، که قادر به حمل حداکثر ۳۰ تن بار هستند، به نیروی هوایی چین سطحی بی‌سابقه از انعطاف‌پذیری در حمل محموله ارائه می‌دهد.
با این حال، توسعه وای-۲۰ بدون حاشیه نبوده است. طراحی آن اغلب به عنوان الگوبرداری از نمونه‌های آمریکایی توصیف می‌شود، موضوعی که به احتمال دسترسی چین به اطلاعات فاش‌شده در آن دوره نسبت داده می‌شود. با وجود این، اگرچه وای-۲۰ در مقایسه با برخی از هواپیماهای این فهرست از نظر ابعاد و قدرت در رتبه پایین‌تری قرار دارد، اما فناوری‌های ساخت و قابلیت‌های حمل بار آن جای توجه دارند.
McDonnell Douglas KC-10 Extender
کی‌سی-۱۰ اکستندر که بیشتر به دلیل نقش کلیدی خود در سوخت‌گیری هوایی شناخته می‌شود، در سپتامبر ۲۰۲۴ آخرین مأموریت خود را برای نیروی هوایی ایالات متحده انجام داد، هرچند که همچنان در ناوگان امگا ایر ریفیولینگ فعال باقی مانده است. این هواپیما در اصل نسخه اصلاح‌شده‌ای از مدل مسافربری دی‌سی-۱۰ است که برای رفع نیاز به یک پلتفرم پیشرفته‌تر از کی‌سی-۱۳۵ طراحی شد.
اگرچه وظیفه اصلی کی‌سی-۱۰ سوخت‌رسانی در هوا است، اما به لطف طراحی انعطاف‌پذیر خود، کاربردهای متعددی دارد. بر اساس داده‌های نیروی هوایی ایالات متحده، این هواپیما نه‌تنها برای حمل سوخت بلکه به‌عنوان یک هواپیمای باری، آمبولانس هوایی در مأموریت‌های تخلیه پزشکی و حتی یک هواپیمای مسافربری با ظرفیت انتقال ۷۵ سرباز نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
این هواپیما که نخستین بار در سال ۱۹۸۱ به خدمت گرفته شد، در مقایسه با بسیاری از هواپیماهای باربری اختصاصی، مأموریت‌های متنوع‌تری را بر عهده دارد. با این حال، این مسئله چیزی از ظرفیت بار چشمگیر آن، که به ۸۵ تن می‌رسد، کم نمی‌کند. علاوه بر این، به دلیل طراحی خاص کی‌سی-۱۰، برد عملیاتی آن در حمل بار از یک نقطه به نقطه دیگر تقریباً بی‌رقیب است. این هواپیما اغلب در مأموریت‌های چندمنظوره به کار گرفته می‌شود، به‌گونه‌ای که هم‌زمان با انجام سوخت‌رسانی به جنگنده‌ها، تجهیزات و محموله‌های مختلف را نیز جابه‌جا می‌کند.
McDonnell Douglas/Boeing C-17 Globemaster III
هرچند ویژگی برجسته سی-۱۷ انعطاف‌پذیری بالای آن است، اما این موضوع چیزی از ظرفیت بار فوق‌العاده ۸۵.۵ تنی آن کم نمی‌کند. گلوبمستر ۳ بر اساس نمونه اولیه مک‌دانل داگلاس وای‌سی-۱۵ طراحی شد، که در ابتدا برای جایگزینی سی-۱۳۰ هرکول در نظر گرفته شده بود. پس از آزمایش‌های متعدد و رقابت با دیگر مدل‌ها، نیروی هوایی ایالات متحده این هواپیما را انتخاب کرد و نام “سی-۱۷” را برای آن برگزید. از آن زمان، این پلتفرم دستخوش اصلاحات و بهبودهای متعددی شده است.
ماموریت اصلی سی-۱۷ گلوبمستر ۳ =بر حمل بار به مناطق دورافتاده متمرکز است، ترجیحاً تا حد امکان نزدیک به خط مقدم. این هواپیما با طراحی مهندسی دقیق خود، ظرفیت حمل بار سنگین را با توانایی برخاست و فرود در مسافت‌های کوتاه ترکیب کرده است.
Antonov An-22 Antei
تقریباً تنها هواپیماهای موجود در این فهرست که می‌تواند در قابلیت‌های برخاست و فرود حتی بهتر از گلوبمستر ۳ عمل کند، آن-۲۲ است. این هواپیما به عنوان بزرگترین هواپیمای توربوپراپ در جهان شناخته می‌شود و همچنین نخستین حمل‌کننده بار پهن‌پیکر است. آن-۲۲ برای نخستین بار در ۲۷ فوریه ۱۹۶۵ به پرواز درآمد و بلافاصله ۴۱ رکورد جهانی در زمینه توربوپراپ ثبت کرد، برخی از این رکوردها هنوز دست‌نیافتنی مانده‌اند.
آن-۲۲ به عنوان یکی از بزرگترین هواپیماهای ترابری نظامی جهان، از چهار موتور توربوپراپ کوزنتسوف ان‌کی-۱۲ بهره می‌برد که هرکدام دو ملخ ضدچرخشی مشابه به ملخ‌های تو-۹۵ را می‌چرخانند. نیروی رانش فوق‌العاده این موتورها باعث می‌شود که هواپیما تنها پس از ۴,۲۶۵ فوت برخیزد، که کمتر از نصف مسافت مورد نیاز برای برخاستن بوئینگ ۷۳۷-۹۰۰ است. این ویژگی باعث می‌شود که آن-۲۲ عملکردی بی‌رقیب در زمینه برخاستن از زمین داشته باشد و آن را به یکی از بهترین هواپیماهای باری با برد کوتاه تا متوسط تبدیل کند که هنوز در حال پرواز است. متأسفانه، تنها فروند باقی‌مانده از آن-۲۲ تحت اپراتوری اوکراین پس از نبرد فرودگاه آنتونوف و تخریب نمادین آن-۲۲۵، به شدت آسیب دید.
Lockheed C-5M Super Galaxy
لاکهید سی-۵ام سوپر گلکسی، که سنگین‌ترین هواپیمای باربری ایالات متحده به شمار می‌رود، یک هیولای واقعی در صنعت هوانوردی و یکی از بزرگترین هواپیماهای ترابری نظامی جهان است. سری سی-۵ که نخستین بار در سال ۱۹۶۸ وارد تولید شد، برای پاسخ به نیازهای ایالات متحده جهت حمل تجهیزات بسیار بزرگ طراحی شد، چیزی که هواپیماهایی مانند سی-۱۴۱ استارلیفتر قادر به حمل آن نبودند. سی-۵ در این مأموریت به خوبی عمل کرد و با ۳۵,۰۰۰ فوت مکعب فضای بار قابل استفاده، برتری چشمگیری نسبت به سی-۱۴۱بی با ۹,۱۹۰ فوت مکعب فضای بار داشت.
از زمان پذیرش نخستین سی-۵ توسط ایالات متحده در سال ۱۹۶۹، بدنه این هواپیما دستخوش چندین به‌روزرسانی شده است، از جمله نصب بال‌های جدید در دهه ۱۹۸۰ و تعویض موتورها در سال ۲۰۰۶. با این تغییرات، سی-۵ام قادر است ۶۰ تن بار را بیش از ۵,۵۰۰ مایل دریایی حمل کند و حداکثر ظرفیت آن به ۱۴۰.۵ تن می‌رسد. این هواپیما برای فرود ایمن با بار کامل، به کمتر از ۵,۰۰۰ فوت باند فرود نیاز دارد. در حالی که نیروی هوایی ایالات متحده از سی-۱۷ برای حمل بارهای سنگین در میدان نبرد استفاده می‌کند، سی-۵ام این محموله‌ها را به سراسر قاره‌ها منتقل می‌کند. در حال حاضر، این هواپیما گران‌ترین قطعه تجهیزات در حال نگهداری در کل موجودی ایالات متحده است، اما این هزینه گزاف به راحتی توسط توانایی‌های بی‌رقیب آن در حمل سنگین‌ترین و بزرگترین بارها توجیه می‌شود.
Antonov An-124-100M-150 Ruslan
بزرگترین هواپیمای باربری نظامی دنیا توسط شرکت آنتونوف ساخته می‌شود. آنتونوف آن-۱۲۴ نیز یک غول دیگر در صنعت هوانوردی است که توانایی حمل بار بیشتری نسبت به هر هواپیمای تولید انبوه دیگر در تاریخ دارد. در ابتدا، ظرفیت حمل بار آن-۱۲۴ به ۱۳۲ تن محدود بود، اما آنتونوف توانست این مقدار را به بیش از ۱۶۵ تن افزایش دهد. این ارتقاء شامل تقویت سیستم ترمز، ساختار بدنه، رمپ بار و کف عرشه بار بود، به طوری که امکان حمل محموله‌ای به وزن ۱۵۰,۰۰۰ کیلوگرم فراهم شد. این تغییرات همراه با به‌روزرسانی اویونیک، منجر به معرفی مدل آنتونوف آن-۱۲۴-۱۰۰ام-۱۵۰ شد که نسخه‌ای ارتقا یافته از آن-۱۲۴-۱۰۰ است.
حرفه نظامی آن-۱۲۴ از سال ۱۹۸۲، پس از نخستین پرواز موفقیت‌آمیز آن، آغاز شد. هدف اصلی این هواپیما، مشابه سی-۵ گلکسی، جابه‌جایی بارهای بسیار سنگین بین پایگاه‌های نظامی بود. کمیته مرکزی CPSU در مشخصات طراحی اولیه، حداکثر ظرفیت باری بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ تن را درخواست کرده بود، اما آن-۱۲۴ توانست به‌راحتی از این الزامات فراتر برود.با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، این هواپیما همچنان به فعالیت خود در شرکت‌های حمل‌ونقل غیرنظامی و تحت مدیریت شرکت آنتونوف ادامه داد. تا سال ۲۰۱۹، آنتونوف هفت فروند از این هواپیما را در اختیار داشت، که دو فروند از آنها به سیستم‌های به‌روز و ظرفیت حمل بار پیشرفته مجهز شده بودند. در عین حال، آن-۱۲۴ همچنان در خدمت نیروی هوایی روسیه باقی ماند، به طوری که امروزه بخش عمده‌ای از این هواپیماها تحت عملیات نظامی روسیه فعالیت می‌کنند.