مرگ بر «VAR»!

مهدی تاج که روز گذشته (۱۱ اسفند) با اختلاف فاحش آرا نسبت به تک رقیبش یکبار دیگر به ریاست فدراسیون فوتبال منصوب شد، یک مشکل ویژه دارد و آن مشکل، مخالفت ورزیدن فزاینده بسیاری از مدیران و سرمربیان تیم‌های باشگاهی با استفاده از سیستم «کمک‌داور» ویدیویی است که آن را «VAR» می‌نامند. تا همین دیروز VAR منجی فوتبال و حلال همه مشکلات داوری در این رشته برشمرده می‌شد، اما امروز نظرها نسبت به این سیستم چنان منفی شده که تو گویی مخالفان پرچم ضدیت را بالا برده‌اند و فریاد می‌زنند: مرگ بر «VAR»! این سیستم البته کارآمد است و هر کس فقط از آن بدگویی کند، بی‌انصافی کرده است، اما به موازات آن، اشتباهات سرزده از این سیستم و لغزش افراد استفاده‌ کننده از آن نیز هر روز بیشتر از دیروز دیده می‌شود و نقل محافل می‌شود و صدای معترضان را درمی‌آورد.

دیده نشدن خطاها در مسیر گلزنی
«VAR» درمورد تشخیص وقوع یا عدم وقوع آفساید در اغلب اوقات به‌درستی عمل کرده اما داشته‌ایم مواردی را هم که با تشخیص غلط این موضوع، یا روند تهاجم یک بازیکن به سمت خط دفاعی تیم رقیب را متوقف کرده یا برعکس، گلی را که به ثمر رسیده و سالم هم بوده، آفساید دانسته و منتفی کرده است. نقطه اوج مشکلات VAR در مواردی است که یک گل در مراحل تکوین خود و در مسیری که بانیان گل طی کرده‌اند، با خطاهای یک یا دو بازیکن همراه شده و مسئولان اتاق VAR نتوانسته‌اند این خطاها را ببینند. در نتیجه آنها حکم داده‌اند که گل سالم بوده، حال آنکه در شروع حرکت منجر به گل یا در اواسط کار بازیکن تیم زننده گل روی حریفان خطا کرده و به شکلی غیر‌قانونی از مسیر عبور کرده است. اگر آن خطای اولیه دیده و محاسبه می‌شد، گل سالم تلقی نمی‌شد و آن را لغو می‌کردند، اما چون این اتفاق نیفتاده، گل محسوب شده و حق تیمی که گل خورده، تضییع شده است.

مرده‌شور این سیستم را ببرد!
«فدراسیون مهدی تاج» در چهار – پنج سال اخیر مورد بیشترین تقاضاها و تحت سخت‌ترین فشارها قرار گرفته تا هرچه سریع‌تر تمام استادیوم‌های بزرگ و اصلی کشور را به سیستم کمک‌داور ویدیویی مجهز کند و همه مسابقات باشگاهی با استفاده از این سیستم داوری شود. فرضیه موجود این بود که اگر «VAR» به ایران بیاید و همه‌جا را بگیرد، با تشخیص آفسایدها و خطاها جلوی اشتباهات را خواهد گرفت و داوری‌ها بی‌نقص و فوتبال باشگاهی ایران «گل و بلبل» خواهد شد. اینک اما درگیران ورزش فوتبال، مدیران و مربیان باشگاه‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که نه‌تنها این مشکلات حل نشده، بلکه در پاره‌ای موارد VAR با ارتکاب اشتباهاتی آشکار حکم به آفساید و پنالتی داده، حال آنکه نه آفساید روی داده و نه خطای پنالتی‌ای صورت پذیرفته است. به‌واقع VAR همان‌طور که از قبل هم پیش‌بینی می‌شد، به سبب قصور مسئولان اتاق محل تعبیه این سیستم تصمیم‌هایی را اتخاذ و اجرایی کرده‌اند که اشتباه بوده است. با این اوصاف اگر تیم‌های مختلف و مسئولان آنها تا دیروز فریاد می‌زدند VAR بیاورید، کم مانده است که امروز با صدای رسا بگویند: «مرده‌شور این سیستم را ببرد!»

فرشته یا شیطان؟!
حتی برخی سرمربیان تیم‌های پیروز دیدارهای باشگاهی اخیراً متذکر شده‌اند که اگر دخالت «VAR» در کار نبود، به جای یک گل سه – چهار گل به حریف می‌زدند . مهدی تارتار که امسال سرمربی گل‌گهر سیرجان است، یکی از آنهاست.
در بعضی موارد هم تیم‌های لیگ برتر مدعی شده‌اند که تصمیم اتخاذ شده در اتاق VAR و به اجرا درآمده توسط داور وسط با سختگیری بیش از حد همراه بوده و حق آنان تضییع شده است. این اتهامی است که البته قبل از رواج VAR و در تصمیم‌های شخصی داوران هم به آنها وارد می‌شد اما آنچه در نهایت رخ داده، این است که اینک VAR هم مثل آن داوران بخت‌برگشته متهم به سختگیری بیش از حد در تشخیص آفساید و معتبر شمردن یا نشمردن گل‌های به‌ثمر رسیده می‌شود. به‌واقع آن همه افسانه ساخته شده درباره VAR و منجی بودن این سیستم اینک و در واپسین هفته‌های فصل بیست‌و‌چهارم لیگ برتر رنگ باخته و دیگر به اندازه گذشته از اشتیاق مربیان برای تعبیه شدن سیستم VAR در محل برگزاری بازی‌هایشان نمی‌شنویم. آنها البته هنوز هم خواهان ورود VAR به روند داوری مسابقات‌شان هستند اما در دل از این می‌ترسند سیستمی که برای جان دادن به آنها ساخته شده، جانشان را بگیرد و چیزی که فرشته نجات نامیده می‌شد، چهره یک شیطان را به خود بگیرد و قاتل آنها شود.