آلبوم‌های موسیقی متعددی در ماه‌های اخیر منتشر شد که بیشتر این آثار همچون «در این شب‌ها»، «سَروِ مهر»، «گلخند»، «مخمّس» و «گلریزان» در سبک سنتی ایرانی هستند.
به گزارش مرزاقتصاد _ آلبوم‌های موسیقی متعددی در گونه‌های سنتی و کلاسیک ایرانی، مقامی، تلفیقی و پاپ در چند ماه اخیر منتشر شد که بیشتر این آثار به صورت بی‌کلام و در سبک موسیقی سنتی و کلاسیک ایرانی هستند. هر چند دریافت مجوز، مراحل تولید و ضبط این آلبوم‌ها در ماه‌ها و در مواردی سال‌های گذشته انجام شده است و امسال به مرحله انتشار رسیدند. در این گزارش بعضی آلبوم‌های موسیقی منتشر شده در ماه‌های اخیر را مرور می‌کنیم.
«در این شب‌ها»؛ چهارنوازی کمانچه
آلبوم «در این شب‌ها» چهارنوازی کمانچه با آهنگسازی امین میرزایی و خوانندگی پوریا اخواص شامل هشت قطعه؛ «پیش‌درآمد چهارگاه»، «مقدمه تصنیف چهارگاه»، «تصنیف چهارگاه، شعر: حافظ»، «مقدمه تصنیف بمان»، «تصنیف بمان، شعر: بابک جهان‌بین»، «تصنیف در این شب‌ها، شعر: محمدرضا شفیعی کدکنی»، «تصنیف ساعت اعدام، شعر: احمد شاملو» و «رنگ ابله» است.
درباره آلبوم «در این شب‌ها» به قلم میرزایی آمده است: «در این آلبوم، بر آن بوده‌ایم تا با پرهیز از ملودی مدل‌های ردیف، به کشف ظرفیت‌های تازه در موسیقی ایرانی برآییم تا افزون بر بهره‌گیری از صدادهی مبتنی بر زیبایی‌شناسی موسیقی ایرانی، از الگوهای ملودیک ردیف اجتناب کنیم. این امر را با استفاده از فضایی هارمونیک و کنتراپونتیک و مبتنی بر تجربه‌ای شخصی، آزموده‌ایم. خلق چنین فضایی، به خصوص در قطعات میانه آلبوم به بعد، به بیان تجربه زیسته و دغدغه‌های این روزگار پدیدآورنده آن انجامیده است. ساختار گروه با استفاده از دو کمانچه، کمانچه آلتو و کمانچه باس شبیه به ساختار کوارتت زهی در موسیقی غربی است و از این طریق کوشیده‌ایم همراه با بیان پهنه یاد شده، توانایی‌های بی‌مانند این سازها را هویدا سازیم. علاوه بر تامین ساز کمانچه باس نوازندگی با آن نیز چالش مهمی بود که نیما پورفولادی نوازنده کمانچه، با تمرکز و تمرین فشرده این امر را به عهده گرفت؛ و این کوشش به هدف اولیه گروه مبنی بر ضبط آثار به صورت گروهی و همزمان جامه عمل پوشاند. امیدواریم در آینده این چهارنوازی بیانی پخته‌تر و غنی‌تر را بپروراند.»
«باز یک آغاز»؛ تکنوازی تار
آلبوم بی‌کلام «باز یک آغاز» تکنوازی تار صائب کاکاوند شامل سه قطعه؛ «زایش»، «رویش» و «زوال» است.
در توضیح این اثر به قلم کاکاوند آمده است: «بر این باورم که موسیقی بی‌کلام بیان خاص خویش را دارد، چه بسا درک این موسیقی نیازمند تفکر و تعمق بسیاری نیز باشد. در سال‌های اخیر ضبط مجموعه «باز یک آغاز» را براساس سه مرحله خلقت: زایش، رویش و زوال آغاز کردم.
زایش: جملاتی در دستگاه شور، مدگردی‌هایی به آواز ابوعطا و دشتی با چندصدایی تارها و فضاسازی‌هایی در این بخش، مجهول بودن زایش را تداعی می‌کند. این بخش با پنج ضربی «هلهله» پایان می‌یابد. رویش: بخش مهمی از زندگی، تلاش برای یافتن خویش که توام با اندیشیدن است. این بخش در آواز بیات اصفهان نواخته شده و نظم را در روح انسان به تصویر می‌کشد. زوال: بخش مبهم فلسفه خلقت، دال بر فانی بودن جسم، روحی که در جریان و حرکت خویش است. زوال در دستگاه ماهور و آواز دشتی اجرا شده و در انتها با قطعه «پایکوبی» پایان می‌یابد و شاید آغازی دوباره.»
«سَروِ مهر» در دستگاه همایون و آواز اصفهان
آلبوم «سَروِ مهر» اثری از گروه «خنیاگران خیام» به سرپرستی و آهنگسازی صمد برقی و خوانندگی حسین علیشاپور در سبک موسیقی سنتی ایرانی، دستگاه همایون و آواز اصفهان است، این اثر سال ۱۳۹۹ ضبط شده و اسفندماه امسال منتشر شده است.
این آلبوم شامل قطعه‌های «پیش‌درآمد راز»، «چهارمضراب سحر»، «ضربی صبا»، تصانیف «خیال محال (با شعری از عماد خراسانی)»، «ذوق مستی و میکده عشق (با اشعاری از حافظ)» است. همچنین قطعات سازی «دلنواز»، «نفیر» و «غریو» به صورت دونوازی سازهای قانون، سه‌تار، کمانچه آلتو، کمانچه و تنبک اجرا شده‌اند.
علیشاپور در این آلبوم آوازهایی را در گوشه‌های درآمد، چکاوک، بیداد و عشاق، با همراهی هنرمندان فرهاد رجبی‌راد، بهروز عطائی و صمد برقی اجرا کرده است.
فرهاد رجبی‌راد (تار، سه‌تار، بم‌تار)، سیامک برقی (تنبک، دف)، بهروز عطائی (سنتور، قانون)، صمد برقی (کمانچه، کمانچه‌آلتو، قیچک‌باس)، سیما برقی، سحر تبریزی (همخوان) و صمد برقی میکس و مسترینگ از دیگر عوامل این اثر هستند.
گروه «خنیاگران خیام» مهرماه ۱۳۹۵ با حضور تعدادی از هنرمندان خراسان، با هدف اجرای آثار بزرگان موسیقی ایرانی و ارائه تجربه‌های جدید تشکیل شد. اجرا در اختتامیه پنجمین فستیوال موسیقی موغام (کنسرواتوار ملی آذربایجان در باکو)، اجرا در شهرهای مختلف خراسان از جمله مشهد، اجرا در جشنواره موسیقی فجر در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ از سوابق این گروه است.
«پری‌سان»؛ فانتزی برای کمانچه
آلبوم بی‌کلام «پری‌سان» فانتزی برای کمانچه به همراهی ارکستر زهی با آهنگسازی عرفان خالدی شامل هشت قطعه؛ «دیدار»، «غربت»، «پری‌سان»، «غمزه»، «گیسو»، «بازگشت»، «یاد» و «رقص پرواز» در سبک موسیقی سنتی ایرانی است.
علیرضا دریایی (ویولن، آلتو و کمانچه)، مسعود فیروزی (ویولنسل)، محمدهادی اسماعیلی (کنترباس)، مازیار مرتاضیه صدابردار سازهای زهی، میکس و مسترینگ، فرزان روزبهانی صدابردار کمانچه و میکس و مسترینگ نهایی از دیگر هنرمندان و عوامل اجرایی این اثر هستند.
در آلبوم موسیقی «پری‌سان» سعی شده با بهره‌گیری از تم‌ها و موتیف‌های موسیقی دستگاهی و موسیقی مقامی ایران نغماتی برای کمانچه نوشته شود. در این بین ارکستر زهی به عنوان شاکله اصلی اثر سهمی بسزا در تاثیرگذاری ملودی‌ها و نعمات به وسیله هارمونی‌ها و خطوط کنترپوآنتیک دارد.
«پایورانه»؛ آثاری از فرامرز پایور
آلبوم‌های بی‌کلام «پایورانه ۱ و ۲» آثاری از زنده‌یاد فرامرز پایور موسیقیدان، ردیف‌دان، آهنگساز، مدرس و نوازنده سنتور و یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های موسیقی ایرانی با نوازندگی طوفان تیموری (سنتور)، فرهاد رجبی‌راد (تار) و مهدی خاکساران (تمبک) در سبک موسیقی سنتی ایرانی است. صدابرداری، میکس و مسترینگ این اثر برعهده حجت حسینی و حسن خدایی‌نیا و مهلا خوش سیما طراح گرافیک بوده است.
آلبوم «پایورانه ۱» شامل ۱۴ قطعه؛ «چهارمضراب اصفهان»، «پالیزبان»، «مقدمه همایون»، «ضربی بیداد»، «پیش درآمد ابوعطا»، «رنگ ابوعطا»، «پیش درآمد بیات ترک»، «رنگ بیات ترک»، «پیش درآمد دشتی»، «رنگ دشتی»، «پیش درآمد ماهور»، «رنگ ماهور»، «پژواک» و «فاخته» است.
آلبوم «پایورانه ۲» شامل ۱۲ قطعه؛ «کرشمه شور»، «پیش درآمد افشاری»، «رنگ افشاری»، «ضربی حجاز»، «پیش درآمد سه‌گاه»، «رنگ سه‌گاه»، «پیش درآمد همایون»، «رنگ همایون»، «پیش درآمد چهارگاه»، «رنگ چهارگاه»، «رنگ اصفهان» و «پوپک» است.
در بخشی از یادداشت رجبی‌راد درباره این اثر آمده است: «تابستان ۱۳۹۹ در اوج همه‌گیری کرونا و شرایط سخت پیش آمده برای همه مردم دنیا، به خاطر کسالت مادرم از تهران به مشهد آمده بودم و از او مراقبت می‌کردم. از پیشنهاد دوست دیرین و هنرمندم طوفان تیموری که از شاگردان برجسته استاد پایور بود، استقبال کردم و با توجه به فرصت پیش آمده از زمستان ۱۳۹۹ شروع به ضبط آثار استاد پایور کردیم. این قطعات را در اواخر دهه هشتاد با استادم هوشنگ ظریف مشق کرده بودم و از طرفی هم طوفان عزیز، یادگار پنج ساله مکتب استاد فرامرز پایور این قطعات را سال‌ها تدریس می‌کرد. با همدلی و عشق قطعات را یکجا و هر دو به صورت همزمان در استودیو ضبط کردیم که بعدها نوازندگی تمبک این کار را مهدی خاکساران عهده‌دار شد. حال پس از سه سال امکان انتشار این دو آلبوم فراهم آمده است.»
«از پس بی‌خبری»؛ روایتی آزاد از موسیقی ایرانی
آلبوم بی‌کلام «از پس بی‌خبری» با آهنگسازی عیسی زارعی نوازنده و مدرس تار و سه‌تار شامل قطعه‌های «جنگل نم‌زده»، «حدیث دلتنگی»، «تاب بنفشه(براساس تم‌هایی از یک تصنیف قدیمی و رِنگ شهرآشوب، قطعه پایانی براساس موسیقی بلوچی»، «اشتیاق» و «چشمان زیبا» است.
مهدی سالک اردستانی صدابردار، میکس و مستر، میثم محمدزاده عکاس از دیگر عوامل این اثر هستند.
زارعی درباره این آلبوم نوشته است: «اثر پیش‌رو مجموعه روایت‌هایی نسبتاً آزاد از موسیقی ایرانی است که با تکیه بر امکانات موجود در موسیقی کلاسیک ایرانی و موسیقی نواحی ایران ساخته شده است. در این مجموعه کوشیده‌ام تا بیش از آنکه یک مایه یا دستگاه خاص را معرفی کنم (آن گونه که در شکل کلاسیک تکنوازی‌ها مطرح بوده است) مایه‌های موجود را دستمایه بیان موسیقایی خویش قرار دهم. به همین دلیل ممکن است برخی از حالت‌ها، گردش ملودی‌ها، مدگری‌ها غیرمعمول جلوه کند و تا حدودی رنگ و بوی شخصی به خود گیرد اما در نهایت همان گونه که در ابتدا اشاره شد همه امکانات به کار گرفته شده در این اثر از امکانات موسیقی ایرانی (اعم از کلاسیک و فولک) اقتباس شده است. همچنین گوشه چشمی نیز به موسیقی‌های هم‌خانواده مانند موسیقی عربی داشته‌ام.»
«در راه»؛ نخستین آلبوم آهنگساز
آلبوم بی‌کلام «در راه» با آهنگسازی و تنظیم مهران یزدانی نمینی شامل ۱۰ قطعه؛ «گفت و گو»، «همزیستی»، «پنج»، «در راه ۱»، «اندک»، «در راه ۲»، «دگردیسی»، «جنبش»، «خاور» و «پنج گاه» در سبک کلاسیکال است.
مهران یزدانی نمینی متولد ۲۹ اسفند ۱۳۶۳ نوازندگی گیتار کلاسیک را از سال ۱۳۸۲ نزد علیرضا جنابی آغاز کرد. وی پس از اخذ کارشناسی مهندسی عمران (۱۳۹۲)، موسیقی را نیز به شکل آکادمیک ادامه داد و از رشته آهنگسازی فارغ التحصیل شد (۱۳۹۹). یزدانی در دوران تحصیل آهنگسازی همچنان به نوازندگی گیتار ادامه داد و از دانش اساتید دیگری همچون علیرضا تفقدی، مهرداد پاکباز و فیروز ویسانلو بهره‌مند شد. یزدانی در حین تحصیل در دانشگاه و پس از آن در محضر اساتیدی همچون کیاوش صاحب‌نسق، محمدرضا تفضلی، کاوه عظیمی و رضا صابونی بهره برد. آلبوم «در راه» نخستین آلبوم رسمی مهران یزدانی است.
«روشنا»؛ نگاهی به موسیقی شرقی
آلبوم بی‌کلام «روشنا» به آهنگسازی و نوازندگی سه‌تار محمد نوزادی و نوازندگی تمبک فرهاد صفری و پوریا جنابی شامل ۹ قطعه؛ «پیش درآمد تمنا»، «درآمد ابوعطا براساس ردیف ملی موسیقی»، «رامکلی براساس ردیف ملی موسیقی»، «چهارمضراب ابوعطا»، «شور دشتی، چهارپاره، بداهه‌پردازی»، «مرغ شب»، «بداهه‌پردازی ابوعطا»، «رنگ ابوعطا» و «روشنا» در سبک موسیقی سنتی ایرانی است.
در توضیح این آلبوم آمده است: «روشنا حاصل نگاهی به موسیقی شرقی، به ویژه موسیقی کلاسیک ایرانی است که با ساز سه‌تار و همراهی تمبک در قطعات متریک نواخته شده است. در ملودی‌پردازی‌ها به ویژه قطعات متریک سعی شده از ترکیب موتیف‌های موسیقی کلاسیک ایران و موسیقی شرقی استفاده شود.»
«گلخند»؛ اثری در آوازِ راکِ ماهور
آلبوم «گلخند» اثری از گروه «همنوازان سایه» به سرپرستی، آهنگسازی و تنظیم محمدامین اکبرپور و خوانندگی علیرضا حاجی‌طالب در آوازِ راکِ ماهور شامل هشت قطعه؛ «پیش درآمد»، «تکنوازی تار»، «چهارمضراب»، «راک هندی، کشمیر، سفیر»، «دل شد رضا»، «راک عبدالله»، «گلخند» و «رنگ ساناز» است که ترانه‌های آن توسط امیر خاکسار سروده شده است.
محمدباقر زینالی (کمانچه، آلتو)، زمان خیری (نی)، یاشار مهاجری (سنتور)، ساناز خزایی (عود، سه‌تار)، مجید علیزاده (تمبک)، مهرزاد هویدا (دف)، محمدامین اکبرپور (تار، بم‌تار)، محمدامین اکبرپور، مجید علیزاده، مهرزاد هویدا و یاشار مهاجری همخوان، محمدباقر زینالی صدابردار، محمدرضا نیک‌سرشت طراح گرافیک و ماهور اکبرپور نقاشی روی جلد از دیگر عوامل اجرایی این اثر هستند.
در بخشی از توضیح اکبرپور درباره آلبوم «گلخند» آمده است: «استاد محمدرضا لطفی معتقد بود که بر روی گوشه‌های ردیف موسیقی دستگاهی آنچنان که باید کار نشده و اغلب آنها مهجور مانده‌اند. از این رو نگارنده پیش‌تر در گوشه‌هایی همچون شوشتری، نصیرخانی، ساقی نامه و شهناز به خلق اثر پرداخته است. از آن جمله راک در دستگاه ماهور است که قابلیت پذیرفتن پیشوند آواز را داشته است.
پس از نگاهی به رپرتوار موسیقی دستگاهی، آمار نشان می‌دهد که تنها درویش خان بوده که پیش‌درآمد در راک ساخته است. تصانیف راک هم به تعداد انگشتان یک دست نمی‌رسند. معروف‌ترین آواز راک هم در ردیف منتسب به سیدحسین طاهرزاده است. پس از انتشار چندین مجموعه در فرم‌ها و کوک‌های مختلف دستگاه ماهور، اثر گلخند را در آواز راک به مناسبت تولد دخترم ماهور تالیف، اجرا و سپس ضبط کردم. در این اثر تلاش کردم پیش‌درآمد، چهارمضراب، یک رنگ براساس رنگ ناز وزیری و دو تصنیف در راک بسازم. همچنین براساس ردیف سازی میرزا عبدالله به روایت نورعلی خان برومند، آوازی را طراحی کردم که به کمک شاعر گرانقدر امیر خاکساز و کوشش دوست عزیزم علیرضا حاجی طلب بر ملودی‌ها شعر نهاده شد.
گلخند سال‌های ۹۴-۹۳ اجرا و پس از آن ضبط شد؛ اما به دلایل مختلف تولید آن تا به امروز به طول انجامید و اکنون به عنوان اولین آلبوم موسسه فرهنگی هنری آوای سایه ماهور تقدیم شما عزیزان می‌شود. هرچند معتقدم اثر جدی هنری همیشه قابل شنیدن و زیست است. اما بی‌شک تحت تاثیر حالات روحی و شخصی و رویدادهای حاکم بر زمانه و سن و سال هنرمند بوده است و بهتر بود اگر در همان زمان منتشر و شنیده می‌شد.»
«آدم کجا زنده ست؟»؛ اثری در سبک پاپ ایرانی
آلبوم «آدم کجا زنده ست؟» با ترانه و خوانندگی میم پایمزد، آهنگسازی و تنظیم سینا و سحاب علم شامل هشت قطعه؛ «ترا رها نکرده عاشق»، «آدم کجا زنده ست؟»، «رفته توام»، «زیبا ییاتو»، «از آن من شدی»، «ای کرگدن»، «دلبرف»، «دارم جوان‌تر می‌شوم» در سبک پاپ ایرانی است.
نوازندگان؛ سحاب علم (پیانو، سه‌تار، عود، ملودیکا)، سینا علم (کمانچه و قیچک)، بابک کوهستانی، کوشا صرافی گهر (ویولن)، کورش کشاورز (ویولنسل)، رهام ایرانخواه (کلارینت باس)، همایون نصیری (پرکاشن) و حسام متولی (دایره، تنبک و کنگا)، مهگل صفدری، علی مسیبی آلاشتی، ریحانه احمدی و محمد حقیقی (آوا)، امید اصغری و پویان رمضانی ضبط، میکس و مستر، مینا شهبازی طراح از دیگر هنرمندان و عوامل اجرایی این اثر هستند.
«آینه جام»؛ اثری در سبک موسیقی سنتی
آلبوم «آینه جام» با آهنگسازی و سرپرستی بهداد شاهیده و خوانندگی حسین شاکری شامل ۱۱ قطعه؛ «پیش درآمد ابوعطا اثر رضا محجوبی»، «چهارمضراب ابوعطا»، «تصنیف حجاز ۱ (قدیمی)»، «تصنیف حجاز ۲»، «سه ضربی حجاز»، «ضربی دشتی»، «تصنیف ابوعطا» و «ضربی ابوعطا» در سبک موسیقی سنتی است.
بهداد شاهیده (تار)، علی فربدنیا (نی)، محمدعلی حوره چشم (سنتور)، بهروز خمر (کمانچه و آلتو)، آرش وهاب‌زاده (بربت) و محمد خواجه‌پور (تنبک) از نوزاندگان این آلبوم هستند.
«مخمّس»؛ کلان‌نوبت در موسیقی دستگاهی ایران
آلبوم «مخمّس» اثری از گروه «نقش» با آهنگسازی امیر شریفی و خوانندگی مجتبی عسگری شامل ۱۲ قطعه؛ «هفت‌خوان (مقدمه راست‌پنجگاه)»، «ساز و آواز: راست، پنجگاه و نیریز»، «مسیحا دَم (عمل در راست قاجاری)»، «تکنوازی کمانچه در راست و پنجگاه»، «ساز و آواز: بیاتِ عجم، قرچه، رضوی»، «ضربی روح‌الارواح»، «تصنیف روح‌الارواح»، «تکنوازی تار و ساز و آواز در روح‌الارواح و فرود به راست»، «چابک‌سوار (چهارمضرابِ راست)»،«تکنوازی تار در مقام نهاوند»، «کرشمه مُخَمّس (نشید در اصفهان، دشتی، سه‌گاه، مخالف و راست)» و «شادیانه (رنگِ راست)» است.
در توضیح این آلبوم آمده است: «مُخَمَّس یک «کلان‌نوبت» در موسیقی دستگاهی ایران است. این آلبوم در تداوم محتوای دو آلبوم قبلی گروه «نقش» با نامهای پنجگاه و سپهر خلق شده است. در آن دو اثر ساخت «کلان دستگاهی» برپایه مد راست، با تمرکز بر امکانات موسیقیِ سازی مورد توجه بود. در آلبوم سپهر ارائه ردیفی سازی، از دستگاه راست‌پنجگاه، منطبق با امکاناتِ راستِ قاجاری و در آلبوم پنجگاه، احیاء مقام راست، منطبق با سنت موسیقی قدیم ایران و ارائه ردیفی از روایتِ پیشاقاجاریِ راست مورد نظر بود. اما در اثرِ حاضر، خلق یک روایتِ آوازیِ مبسوط از دستگاه راست‌پنجگاه موضوع اصلی ذهن نگارنده بوده است؛ از این رو ابتدا بخش‌های متر آزادِ آوازی این اثر را بر روی غزلی از حافظ طراحی و سپس در همنشینی با دوست عزیز مجتبی عسگری، به منظور بهره‌گیری از تجربه، ذوق و امکانات خوانندگی وی، محتوای آوازیِ طراحی شده به شکل نهایی رسید؛ سپس بر اساس روند تغییرِ مد و نمودار احساسیِ آوازها، قطعات ضربی این مجموعه ساخته شد. به منظور ایجاد اتحاد بین بخش‌های مختلف ساز و آوازها، در مقاطع فرود آواز به مد مبنا، فرودهای ترجیع‌بند گونه‌ای ملهم از ردیف‌های خاندان فراهانی، طراحی شده و بدون تغییر در پایان هر بخش نواخته می‌شود.»
«نگاه»؛ حاصل همنشینی با آهنگساز
آلبوم «نگاه» با آهنگسازی و تنظیم هومن مهدویان و خوانندگی حمید خزاعی شامل هفت قطعه؛ «آتش دل» با شعر عماد خراسانی، «ساز و آواز – شب تار» با شعر احمد گلچین معانی، «دریای غم» با شعر عماد خراسانی، «جوانی» با شعر محمدحسین شهریار، «نگاه» با شعر مهدی سهیلی، «جان من» با شعر پارسای تویسرکانی و «یاد باد» (آهنگسازی سحر ابراهیم) با شعر حافظ در سبک موسیقی سنتی است.
نوازندگان؛ سحر ابراهیم (قانون)، کریم قربانی و بصیر خاموشی (ویولنسل)، میثم مروستی، شمیم موحد و پگاه ابراهیم (ویولن و ویولا)، ناصر رحیمی (فلوت)، کاوه معتمدیان و علیرضا دریایی (کمانچه)، مرتضی صنایعی (نی)، محسن پوربخت (سنتور)، مسعود پوربخت (تنبک)، زکریا یوسفی (دف و بندیر)، هومن مهدویان (تار، سه‌تار، عود و بم‌تار)، سحر ابراهیم، هومن مهدویان ناظران ضبط، حامی حقیقی، مازیار مرتضایه، آرمین کارباف و هومن مهدویان صدابرداران و انوشیروان مانی گرافیست از هنرمندان و عوامل اجرایی این اثر هستند.
در بخشی از یادداشت خزاعی درباره این آلبوم آمده است: «آلبوم «نگاه» محصول همدلی و همنشینی سال‌های دور اینجانب با دوست هنرمند و توانمندم هومن مهدویان است. دوستی بنده با این نوازنده و آهنگساز باعث شد بین سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۰ قطعات این آلبوم ضبط شود، اگر به فضای این آلبوم دقت شود هر قطعه حال و هوای متفاوتی با بقیه قطعات دارد، برخی قطعات به صورت ارکسترال و برخی دیگر کاملا به صورت موسیقی اصیل ایرانی آهنگسازی، تنظیم و ضبط شده‌اند و تنوع فضای این آثار گویای شکل‌گیری این آلبوم در طول چندین سال است.»
«در آغوش نسیم»؛ اثری با ۵ آهنگساز
آلبوم «در آغوش نسیم» با آهنگسازی رضاقلی ملکی، وحید نظری کرمانشاهی، سلیم فرزان، اکبر محسنی و همایون خرم و خوانندگی علی یوسفوند شامل ۱۱ قطعه؛ «تصنیف جاودان خشک»، «تصنیف مرز»، «ساز و آواز (تار)»، «تصنیف سرو آزاد»، «تصنیف یاد استاد شجریان»، «ترانه مرغ حق»، «ترانه نامهای برای تو»، «تصنیف مهر سیه چشمان»، «تصنیف یار وفادار»، «ساز و آواز (سه‌تار)»، «ترانه دختر فال بین» است که اشعار آنها از آثار حافظ، پرتو کرمانشاهی، بهروز رضوی‌نیا، آذر صراف‌پور، بهادر یگانه و کریم فکور در سبک موسیقی سنتی ایرانی است.
نوازندگان؛ پدرام جعفرزاده (ویولن، کمانچه، آلتو و چللو)، پوریا خاکپور (تار، سه‌تار و نی)، عرفان پورحسین (تار)، قهرمان صمدحسینی (پیانو و سازهای الکترونیک)، امیر چغازردی، کیانوش روشنی (نی)، وحید نظری کرمانشاهی (سه‌تار)، سامان امیری (تنبک)، میلاد داول (دف)، علیرضا بابی نی (تنبک)، سارا احمدیان (بندیر و سازهای کوبه‌ای)، وحید نظری کرمانشاهی ضبط، میکس و مسترینگ و تنظیم برای ارکستر، پیمان شمس دستیار صدا، آرزو لرستانی طراحی و اجرای جلد از دیگر هنرمندن و عوامل اجرایی این اثر هستند.
«ای عشق»؛ ساز و آوازِ شور
آلبوم «ای عشق» ساز و آوازِ شور با نوازندگی محمدامین اکبرپور (تار) و فریبا زمانوند (دف، دایره و بندیر) و آواز علی خدایی شامل قطعه‌های «پیش درآمد» برگرفته از شیوه نوازندگی حسین علیزاده، «ساز و آواز» در قالب مثنوی شور، «چهارمضراب» اثر محمدامین اکبرپور، «حجاز»، «کرد بیات» با شعر عماد خراسانی، تصنیف قدیمی «آه از دل سنگت»، «ساز و آواز بیات راجع»، «ساز و آواز عشاق» با شعر عماد خراسانی، تصنیف «وا فریاد از عشق» با شعر ابوسعید ابوالخیر و نغمه‌پردازی علی خدایی است.
صادق نوری صدابردار، سپهر نصرالهی خوشنویسی عنوان و عکس، عباس خلیل‌پور ثمرین طراح از دیگر عوامل اجرایی این اثر هستند.
«زریاب: نامهای به دوست»؛ اثری با اجرای کوارتت مستور
آلبوم بی‌کلام «زریاب: نامهای به دوست» اثر امیرحسین نجفی با اجرای کوارتت مستور شامل ۶ قطعه؛ «نامهای به دوست – قسمت اول»، «نامهای به دوست – قسمت دوم»، «خاطرات دوست (تکنوازی برای سنتور)»، «شِکوه (براساس تمی از آلبرتو خینسترا)»، «دلتنگ»، «مرغی از زمین بالا پرد، اگرچه به آسمان نرسد» است.
نوازندگان؛ علی ابراهیمی (سنتور)، محمدرضا پوستی (عود)، فواد قهرمانی (سه‌تار)، امیرحسین نجفی (تار)، مهدی سالک اردستانی، احسان عابدی، رضا اسدپور صدابرداران، هما دلورای گرافیست، سمانه غلام‌نژاد عکاس، حامی حقیقی میکس و تهیه نسخه نهایی از عوامل اجرایی این اثر هستند.
«احوالات شخصی: شهر من»؛ اثری تلفیقی
آلبوم بی‌کلام «احوالات شخصی: شهر من» با تکنوازی آکاردئون آرشا عباسی شامل ۱۲ قطعه؛ «قصه‌گو»، «شکوفه»، «تاسیان»، «ماه زده»، «جنون»، «رهایی»، «خزان»، «افق روشن»، «تانگوی آفتاب»، «پیاده رو»، «چرخ و فلک»، «قصه بی‌پایان» در سبک تلفیقی است.
هما دلوَرای طراح گرافیک، پیمان ایمانی عکاس، رضا اسدپور صدابردار، حامی حقیقی میکس و تهیه نسخه نهایی از عوامل اجرایی این اثر هستند.
«گلریزان»؛ دونوازی نی و تنبک زورخانه
آلبوم بی‌کلام «گلریزان» دونوازی نی و تنبک زورخانه با نوازندگی سیامک جهانگیری (نی) و امید نیاورانی (تنبک زورخانه) شامل ۱۱ قطعه؛ «مقدمه بیات ترک»، «تکنوازی نی»، «ضربی بیات ترک»، «ساقی نامه در ابوعطا»، «ضربی شور»، «مقدمه همایون»، «تکنوازی نی»، «ضربی همایون»، «مقدمه چهارگاه»، «تکنوازی نی»، «ضربی چهارگاه (با الهام از رِنگ «ناز» استاد علینقی وزیری)»
فرود سراجی صدابردار، سیامک جهانگیری میکس و مسترینگ، مریم نادری طراح گرافیک از دیگر عوامل اجرایی این اثر هستند.
جهانگیری در توضیح این آلبوم نوشته است: «موسیقی زورخانه بخش جدایی‌ناپذیری از آیین‌های پهلوانی و ورزش باستانی ایران است که در محیط‌های خاصی به نام «زورخانه» و با ریتم‌های متنوع توسط مرشد اجرا می‌شود. ریتم‌های زورخانه به تناسبِ حرکات ورزشی تنظیم و اجرا می‌شود که مرشد ورزشکاران را با تسلط بر آواز، ضرب و زنگ رهبری می‌کند. محتوای آواز، اشعار حماسی و پهلوانی و در راس آن اشعار شاهنامه فردوسی است. ریتم‌های زورخانه ساختار تکرارشونده و ترکیب‌های ریتمیک متنوعی دارد که به فراخور حرکات نمایشی و ورزشی ورزشکاران توسط مرشد اجرا می‌شود. این ریتم‌ها به هماهنگی حرکات پهلوانان و ایجاد انرژی و هیجان کمک کرده و روحیه پهلوانی ورزشکاران را تقویت می‌کند.
آلبوم حاضر اجرای ساز نی به همراه ضرب زورخانه بر بستر موسیقی زورخانه شکل گرفته است. «گلریزان» از سنت‌های قدیمی و ریشه‌دار زورخانه بوده و هست؛ اگر پهلوان یا فردی از جامعه گره‌ای در زندگی‌اش ایجاد شود، پهلوانان به قدر وسع خود، در حل مشکل آن فرد سهیم می‌شوند. این آیین که در فرهنگ زورخانه رواج دارد، «گُل‌ریزان» نام دارد و نام این اثر نیز برگرفته از این سنت است.»
«درگاه»؛ نگاه تازه‌ای به دستگاه چهارگاه
آلبوم بی‌کلام «درگاه» با آهنگسازی و ایده‌پردازی عیسا غفاری، اقتباس، بازسازی قطعات آوازی و نوازندگی سه‌تار امیرمحمد جمال‌زاده، نوازندگی زکریا یوسفی (بندیر) و کامران منتظری (تنبک) شامل ۱۰ قطعه؛ «نغمه چهارگاه»، «درآمد»، «چهارمضراب چهارگاه»، «زابل»، «بسته نگار»، «مویه، ورود به چهارگاه دوم، فرود به همایون»، «بیداد، ضربی، اوج»، «درآمد ابوعطا و تصنیف شب وصل، بزرگ و کوچک، بازگشت به چهارگاه»، «چهارگاه لنگ» و «چهارگاه بندری» است.
در توضیح این اثر به قلم جمال‌زاده آمده است: «درگاه مجموعه‌ای است از قطعات ضربی و آوازی که برای ساز سه‌تار ساخته و طراحی شده‌اند و براساس کنسرت عیسا غفاری (در سال ۱۳۹۷) سامان یافته و اجرا شده‌اند. علاقه ویژه‌ام به قطعات ضربی این اثر، اولین محرک، و دومین‌شان، پیچیدگی‌ها و البته امکانات فراوان دستگاه چهارگاه بود که مرا به طراحی و اجرای «درگاه» واداشتند.
«درگاه» نگاه تازه‌ای به دستگاه چهارگاه و دربرگیرنده طیف گسترده‌ای از گونه‌های اجراییِ موسیقی دستگاهی است از قطعاتی مانند «نغمه» و «بسته‌نگار» – که رویکردی کاملا کلاسیک و منطبق با ردیف دارند- گرفته تا مُدگردی به «اوج» و «ابوعطا» و سپس اجرای «بزرگ» و «کوچک» که هیچ ارتباطی به روند کلاسیک اجرای دستگاه چهارگاه نداشته و در تاریخ موسیقی کلاسیک ایران بی‌سابقه هستند؛ و از دیگر سو، «چهارگاه بندری» که با ریتمِ لنگِ وزینش، شکوه و صلابت چهارگاه را در پایان اثر دوچندان می‌کند. در پایان از آقای عیسا غفاری سپاسگزارم که نه تنها با اجرا و ضبط این قطعات موافقت کردند، بلکه با دقت و حوصله فراوان، در تمامی جلسات ضبط حضور داشتند و با حمایت‌هایشان باعث پیشبرد سریع‌تر و دقیق‌ترِ کار شدند.»
«رهایم کن»؛ اثری با آواز عبدالوهاب شهیدی
آلبوم ««رهایم کن» با صدای زنده‌یاد عبدالوهاب شهیدی، نوازندگی فخری ملک‌پور (پیانو)، محمود رفیعیان (تمبک) و گویندگی مینا تقی‌زاده شامل چهار قطعه؛ «ضربی»، «پیانو و تمبک»، «آواز» و «تکرار ضربی و رنگ» است.
نادر گلچین انتخاب اشعار دکلمه (اشعار منسوب به باباطاهر)، مجتبی صادقی پالایش و مسترینگ، امید امساکی گرافیست از دیگر هنرمندان و عوامل اجرایی این اثر هستند.
«نغمه امید»؛ نخستین آلبوم آهنگساز
آلبوم بی‌کلام «نغمه امید» با آهنگسازی و نوازندگی کمانچه پیام یوسف و نوازندگی تمبک پدرام خاور زمینی شامل ۱۰ قطعه؛ «در بند و بخشش»، «نغمه امید»، «مشق مهر»، «رقص زرین بال»، «آوا کیمیا»، «سیر و سامان»، «مسحور دوست»، «وجد دیدار»، «انتظار وصل» و «رنگ چهارگاه (علی اکبر خان شهنازی)» است.
ارژنگ سیفی‌زاده صدابرداری، میکس و مسترینگ و فاطمه دهقانی طراحی گرافیک این اثر را برعهده داشتند.
یوسف درباره آلبوم «نغمه امید» نوشته است: «این آلبوم دارای تصانیف و بداهه‌پردازی‌های بدیع برای کمانچه است که همراهی ریتمیک استادانه پدرام خاورزمینی نوازنده سرشناس تمبک را به همراه دارد. این اثری است که به قلب من نزدیک است و نمایانگر تعامل من با سنت موسیقایی است که در آن بزرگ شده‌ام. از بسیاری جهات «نغمه امید» پیشنهاد موسیقایی من به موسیقی سنتی ایرانی است که در آن تمام آنچه توسط اساتیدم استاد معصومه مهرعلی، استاد اردشیر کامکار و نگار خارکن به من منتقل شده است را جبران می‌کنم.
این اثر را در سال ۲۰۲۱ در مدت ۴۰ روز آهنگسازی و ضبط کردم. این رویکرد غوطه‌ورانه و درون‌نگر به من اجازه داد تا درک خود را از سنت دستگاه در مجموعه‌ای جدید برای کمانچه ترکیب کنم. این ترکیب خلاقانه از نظر روش شناختی در عملکرد خلاق پژوهش محور محمدرضا شجریان ریشه داشت: رویکردی که عناصری از سبک‌های مختلف اجرا را برای خلق موسیقی معاصر برای این سنت زنده ترکیب می‌کند. امیدوارم که این خلاقیت‌ها بتواند شنوندگان را الهام بخشد و مردم را در زندگی روزمره آنها همراهی کند و در عین حال رپرتوار جدیدی را برای سنت دستگاه‌های ایرانی که اغلب نادیده گرفته شده است، ارائه دهد.»
«عاشقانه‌های کویر»؛ اثری از ابرکوه
آلبوم بی‌کلام «عاشقانه‌های کویر» با آهنگسازی و نوازندگی سه‌تار رسول پورعسکری و نوازندگی سازهای کوبه‌ای علی کریمی شامل ۱۴ قطعه؛ «مقدمه»، «اشک مجنون» (به یاد استاد هوشنگ ظریف)، «ترنم باران»، «غروب آشنا»، «بانگ امید»، «وداع»، «مقدمه بیات اصفهان»، «نغمه تنهایی»، «تکنوازی سه‌تار»، «آوای خسته کویر»، «رهایی»، «رقص آوا»، «یادگار» و «پاییز برگریزان» در سبک کلاسیک ایرانی است. ضبط، میکس و مسترینگ این آلبوم برعهده عباس فلاح‌زاده بوده است.
رسول پورعسکری اهل و ساکن ابرکوه، دارای تحصیلات عالی پژوهش هنر، مدرس موسیقی و نوازنده تار و سه‌تار و مدیر مسئول آموزشگاه موسیقی فریاد است که بیش از ۲۰ سال در حوزه موسیقی فعالیت می‌کند و تاکنون در ابرکوه و دیگر شهرها اجراها و کنسرت‌هایی را داشته است.
«لیلی های»؛ اثری از غلامعلی پورعطایی
آلبوم «لیلی های» اثری از گروه موسیقی «رادها» با آهنگسازی، نوازندگی دوتار و آواز جمشید پورعطایی، تنظیم، نوازندگی تمبک، بندیر و سازهای ضربی مرتضی و مجید یگانه‌راد و سوگند عباسی شامل ۶ روایت؛ «آفتاب»، «دل آرام»، «شوریده»، «لیلی های»، «دوبیتی» و «گِله» است.
نوازندگان؛ حسن خدایی‌نیا (کمانچه، آلتو)، هادی و علی پورعطایی (دوتار)، کامبیز گنجه‌ای (تنبک)، همایون نصیری (جیم بی)، حسین رضایی‌نیا (دف)، حسن خدایی‌نیا، مجید یگانه‌راد صدابردار، حسن خدایی‌نیا میکس و مسترینگ، مجید یگانه‌راد گرافیست از دیگر عوامل اجرایی این آلبوم هستند.
آلبوم موسیقی «لیلی های» سومین اثر از مجموعه «آن دگر» است، ضبط این مجموعه سال ۱۳۸۹ با آواز و آثاری از زنده یاد استاد غلامعلی پورعطایی که آلبوم اول در سال ۱۳۹۴ با نام «آن دگر یک» توسط نشر آوای حنانه روانه بازار شده بود، آغاز شد.
آلبوم دوم سال ۱۳۹۶ با عنوان «نوایی» توسط نشر و پخش جوان منتشر شد و در همان سال در پنجمین جشن سالانه موسیقی ما موفق شد عنوان بهترین آلبوم از نگاه کارشناسان را کسب کند و در نهایت آلبوم سوم با نام «لیلی های» با حضور فرزندان استاد غلامعلی پورعطایی ضبط و منتشر شده است.
«جان صبا»؛ آثاری از صبا
آلبوم بی‌کلام «جان صبا» آثاری از استاد ابوالحسن صبا با نوازندگی یمین غفاری (تار) و فرهانه ابوترابیان (تنبک) شامل قطعه‌های بیات ترک؛ «دوضربی بیات ترک»، «تکنوازی سه‌تار»، «رنگ بیات ترک»، دشتی؛ «کاروان»، «تکنوازی سه‌تار»، «چهارمضراب دشتی»، همایون؛ «بزندان»، «تکنوازی سه‌تار»، «چهارمضراب همایون»، اصفهان؛ «چهارمضراب اصفهان»، «تکنوازی سه‌تار»، «دوضربی اصفهان»، سه‌گاه؛ «تکنوازی سه‌تار»،«زنگ شتر، سامانی و بهارمست»، نوا؛ «تکنوازی سه‌تار» و «چهار مضراب نوا» در سبک کلاسیک ایرانی است.
در یادداشت غفاری درباره این آلبوم آمده است: «صبا یکی از بهترین راویانِ اصالت و ویژگی‌های منحصر بفردِ موسیقی کلاسیک ایران از عهد قاجار به دوره بعد از خود است. نغمه‌هایی که از میرزاعبداله، میرزاحسینقلی و دیگر هنرمندان زمان قاجار فراگرفت، در جان پروش داد و به خوبی به نسل بعد از خود منتقل کرد.
آثار صبا بیشتر بی‌کلام در قالب‌های چهارمضراب، رنگ و ضربی است. اکنون بیشر این آثار توسط هنرمندان برای سازهای گوناگون تنظیم و منتشر شده است. از او چند دوره ردیف برای ساز ویولن، سنتور و سه‌تار نیز به یادگار مانده است.
مجموعه پیش رو اجرای آثاری از استاد بزرگ موسیقی کلاسیک ایران، ابوالحسن صبا با تار و تمبک است که امیدوارم مورد نظر شما شنونده خوش ذوق موسیقی ایران قرار بگیرد.»
«طلوع سایه» با اشعاری از ابتهاج
آلبوم «طلوع سایه» با آهنگسازی و تنظیم ساسان بازگیر و خوانندگی محمدعلی امیدی شامل هشت قطعه؛ «تصنیف کاه سرگشته»، «تکنوازی نی»، «دو ضربی اصفهان (همراه با آواز)»، «آواز مرکب خوانی در اوج اصفهان و فرود به ماهور»، «تصنیف اشارات نظر (ماهور)»، بداهه‌نوازی تار، «چهارمضراب اصفهان (سه‌تار و تنبک)»، «تصنیف مژده» است که اشعار آن از آثار زنده‌یاد هوشنگ ابتهاج (ه.ا.سایه) بهره گرفته شده است.
ساسان بازگیر (تار، سه‌تار و عود)، میلاد بیات (کمانچه)، روح الله قلی‌زاده (نی) و پژمان پرنیا (تنبک و دف) از نوازندگان این آلبوم هستند و زنده‌یاد جمشید عندلیبی نوازنده نی به صورت افتخاری در ساخت آلبوم «طلوع سایه» حضور داشته است. همچنین این آلبوم نخستین اثر رسمی محمدعلی امیدی به عنوان خواننده است.
«دُژمان»؛ تکنوازی پیانو
آلبوم بی‌کلام «دُژمان» با آهنگسازی و نوازندگی پیانو نیلوفر محمدی شامل ۱۵ قطعه؛ «آخرین نگاه»، «بی‌نفس»، «بی‌خداحافظی»، «چشم در چشم»، «حسرت»، «دژمان»، «ستاره سیاه»، «غوغای شهر»، «فراموشی»، «قلب خاکستری»، «لحظه وداع»، «مرا به یاد بیاور»، «نیلوفرانه»، «یادآوری» و «یادگاری» در سبک تلفیقی است.
«افرنگ»؛ اثری با ۴ قطعه
آلبوم «افرنگ» با آهنگسازی کیوان لاچین و خوانندگی سجاد صادقی شامل چهار قطعه؛ «سنتور و آواز – افشاری»، «چهارمضراب افشاری»، «سه‌تار و آواز – عراق» و «تصنیف افشاری» در سبک موسیقی سنتی ایرانی است.
نوازندگان؛ کیوان لاچین (تار و سه‌تار و بم‌تار)، سعید میرزاحسینی (نی)، نوید اسکندری (سنتور)، مصطفی جهانی (کمانچه)، مرتضی جهانی (تنبک و دف)، شیما حکیم‌زاده، سکینه علی‌شیری و تندیس صرامی هم‌خوانان، حمیدرضا آداب ضبط، حسین فعله‌گری میکس و مسترینگ، بهاره صادقی طراح گرافیک از دیگر هنرمندان و عوامل اجرایی این اثر هستند.
آلبوم «اُستیناتو»؛ اثر کلاسیک‌مدرن
آلبوم «اُستیناتو» به آهنگسازی علی احمدی‌فر و خوانندگی محمد سلمان شامل «استیناتو برای پیانو(۱۳۷۹)»، «یک واریاسیون ایرانی برای ارکستر زهی(۱۳۸۲)»، «سفر برای خواننده باس و کوئینتت کنترباس (۱۳۸۳) با شعر سهراب سپهری»، «کوارتت زهی (۱۳۸۱)» و «یادبود برای خواننده باس، ویولنسل و پیانو (۱۳۸۷) با شعری از سهراب سپهری» در سبک کلاسیک مدرن است که به زنده یاد استاد حسین اصلانی تقدیم شده است.
نوازندگان؛ محمدحسین چم‌حیدری (پیانو)، بردیا کیارس، نیما زاهدی، تینا جامه‌گرمی، (ویولن)، کاوه تسعیری، لعیا اعتمادی (ویولا)، آتنا اشتیاقی، نگار نوراد (ویولنسل)، مرحوم پورنگ پورشیرازی (کنترباس)، محمد سلمان (باس – باریتون)، پیمان توسلی و پویا پایور صدابردار، حامی حقیقی میکس و مستر، غزاله لشکری طراح گرافیک، معین فرزاد مدیر تولید از هنرمندان و عوامل اجرایی این اثر هستند.
اُستیناتو به معنای سرسخت، مکرر، یک عبارت یا ریتم موسیقی مداوم است.
در یادداشت احمدی‌فر درباره این آلبوم آمده است: «اثر انگشت مولف به کالبدی متصل است که میراث‌دار تاریخ است؛ از این روی وجوه متعدد و مختلف حتی متضاد گذشته در زمان حال وی که در اثرش تجلی یافته است، جریان داشته اما در نهایت نقش آن مجرد خواهد بود. حجمی چندضلعی نامنتظم در این نقش دیده می‌شود که ناظران مختلف از زوایای دید مختلف، هر ضلع آن را با کیفیت و اندازه‌های مختلف در پرسپکتیوهای مختلف با خطای دید مختلفی می‌بینند. این کالبد با شهودی درمی‌آمیزد که دنیای اثیری رویاهای شخصی، ابهام اندوه شیرین ابدیت، چرخشی سماع وار و مداوم، سفری سرسخت و پرشتاب گریزناک در انتزاعی لجوج از جنس هیجان، آن هم هیجانی سمج، وجوه متفاوت و جلوه‌های معناداری برای مولف آن دارد که جان‌بخش آن است.»
