مدیر روابط عمومی و اموربین الملل خانه کتاب و ادبیات ایران با بیان اینکه پویش «۲ درجه کمتر» قدمی برای اصلاح الگوی مصرف انرژی است، گفت: برای برداشتن قدم‌های بعدی نیازمند یک کار پژوهشی مفصل جامعه‌شناختی هستیم.
مرتضی بریری در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب مرزاقتصاد _ موضوع مصرف به عنوان یک «مساله» جدی برای اجتماع امروز ایران درنظر گرفت و گفت: در نگاهی کلی می‌شود گفت که متاسفانه در چند دهه اخیر، یک مسابقه مصرف میان مردم شکل گرفته است و صنایع فرهنگی از جمله فیلم و سریال هم در این مسابقه بی‌تاثیر نبوده‌اند. موضوع مصرف به تدریج بدل به هویت‌های اجتماعی شد و طبقات جامعه بر اساس مصرفِ برخی از نشانه‌ها شکل گرفتند. برای مثال یکی از نشانه‌های طبقات اجتماعی سرمایه‌دار و مرفه داشتن استخر و سونای خصوصی به‌ویژه با آب گرم برای زمستان‌ها بود، همینطور مصرف زیاد گاز یا سوخت‌های دیگری چون نفت سفید که اتاق‌های زیاد و در نتیجه داشتن منزل مسکونی بزرگ را نشان می‌داد.
این پویش‌ها هرچند شاید به مثابه یک مسکن عمل کنند، اما صرفا قدم اول برای رسیدن به یک فرهنگ صحیح برای مصرف محسوب می‌شوند
مدیر روابط عمومی و اموربین الملل خانه کتاب و ادبیات ایران با اشاره به اینکه دیگر طبقات نیز برای مصرف این نشانه‌ها، تلاش بسیاری کردند تا از مسابقه مصرف جا نمانند، ادامه داد: این میان طبقات نامرفه یا کمتر مرفه که مدام در معرض تبلیغات مصرفی بوده و هستند، به محض پیدا کردن کوچکترین امکان مالی سراغ مصرف می‌آیند. مثلا تلاش بسیاری می‌کنند تا اتومبیل شخصی حتی یک اتومبیل کهنه تهیه و برای طی کردن مسافت‌های حتی در حد ۱۰۰ متر نیز از آن استفاده کنند، در صورتی که بدون استفاده از آن سریع‌تر به مقصد می‌رسند.
به گفته او چنین فضایی برای چند دهه در کشور جریان داشته است، به همین دلیل مقام معظم رهبری (مدظله العالی) هم مساله اصلاح الگوی مصرف را چند سال قبل مطرح کردند که اگر به آن توجه شده بود و مطالعات زیربنایی روی جامعه صورت می‌گرفت، اکنون کار به اینجا نمی‌رسید. بنابراین این پویش‌ها هرچند شاید به مثابه یک مسکن عمل کنند، اما صرفا قدم اول برای رسیدن به یک فرهنگ صحیح برای مصرف محسوب می‌شوند. برای برداشتن قدم‌های بعدی نیازمند یک کار پژوهشی مفصل جامعه شناختی هستیم.
لزوم اقدامات جامعه‌شناختی برای رسیدن به برنامه‌های زیربنایی
بریری با تاکید بر اینکه رییس جمهور دولت چهاردهم تخصص گراست، ادامه داد: به همین دلیل قطعا برای رسیدن به فرهنگ صحیح مصرف، جامعه‌شناسان و پژوهشگران نخبه را برای کار روی این موضوع مامور خواهند کرد. به نظرم ایشان راه اندازی این پویش را به عنوان مسکنی برای این درد مزمن درنظر گرفته‌اند تا کاهش درد، آغازی باشد برای درمان آن. بنابراین محبوبیت اجتماعی رئیس جمهور باعث می‌شود تا کاهش درد به سطح قابل قبولی گسترش پیدا کند، اما مهم همان کار جامعه‌شناختی برای رسیدن به برنامه‌های زیربنایی برای درمان قطعی مساله مصرف است.
شخص رئیس جمهور می‌تواند پرچمدار اصلاح الگوی مصرف باشد
مدیر روابط عمومی و اموربین الملل خانه کتاب و ادبیات ادامه داد: در خبر است که مردم به دین فرمانرواهایشان هستند. رییس جمهور با راه اندازی این پویش توجه متخصصان و مردم را به این موضوع جلب می‌کند. شخص رئیس جمهور می‌تواند پرچمدار اصلاح الگوی مصرف باشد. به نظرم تاکنون ایشان چنین رفتاری را از خود نشان داده‌اند.
او با بیان اینکه یکی از دلایل تاسیس و فعالیت خانه کتاب و ادبیات اصلاح الگوی مصرف تولیدات مکتوب عرصه فرهنگ است، افزود: موفقیت یا عدم موفقیت در این عرصه را باید صاحب نظران اعلام کنند؛ هرچند که به نظر من – زمانی که از بیرون و جایگاه یک منتقد عرصه فرهنگ به فعالیت‌های موسسه نگاه می‌کنم – خانه کتاب و ادبیات ایران تا حدی توانسته در این عرصه موفق باشد و این از توجه مردم به کتاب‌های برگزیده شده در جوایزی چون جایزه جلال آل‌احمد، کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و جشنواره بین‌المللی شعر فجر پیداست.
یادآوری ضرورت اصلاح الگوی مصرف
بریری با اشاره به اینکه خانه کتاب و ادبیات ایران با پیوستن به این پویش، می‌خواهد به صورت عیان و ملموس برای عامه مردم و البته اهالی قلم و نشر، ضرورت اصلاح الگوی مصرف را دوباره یادآوری کند، ادامه داد: برای اصلاح الگوی مصرف باید فرهنگسازی کرد و نهادهای فرهنگی مختلف از جمله خانه کتاب و ادبیات ایران در این زمینه وظیفه‌ای اخلاقی – الهیاتی دارند.
مدیر روابط عمومی و اموربین الملل خانه کتاب و ادبیات افزود: خانه کتاب و ادبیات ایران یکسری وظایف تعریف شده دارد که عمده آنها تصویب شده توسط نهادهای تقنینی در حوزه فرهنگ است؛ از جمله برگزاری جوایز ملی و بین المللی در حوزه کتاب. اما در کنار آن ما یک وظیفه دیگری داریم که ترویج «کتاب» و نه تولید آن است. ما می‌توانیم به شرط آنکه کتاب و منابع مفید علمی و منابع فرهنگساز برای عامه مردم در زمینه اصلاح الگوی مصرف انرژی، تولید شده باشند، به معرفی و ترویج‌شان بپردازیم. می‌توانیم جلسات نقد و بررسی برای این کتاب‌ها گذاشته و عموم مردم را به شرکت در این جلسات دعوت کنیم. رسانه‌های زیر مجموعه خانه کتاب و ادبیات ایران از جمله خبرگزاری کتاب ایران و تلویزیون اینترنتی کتاب نیز می‌توانند برنامه‌های مفصلی برای معرفی این کتاب داشته باشند. همچنین می‌توان با تصویب نهادهای تقنینی برای دوره‌هایی در جوایز ملی کتاب بخش‌هایی ویژه همچون بخش اصلاح الگوی مصرف را در نظر گرفت.
با ورود موج سرما به کشور، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور از مردم خواست تا با کاهش ۲ درجه‌ای دمای محیط به صرفه جویی ۵۰ میلیون مترمکعب گاز کمک کنند؛ تاکنون برخی از وزرا و مسئولان به این پویش پیوسته اند.